سنگر گزارشگران آزادیخواه
خبرنگاران چرا خار چشم
ستمگران اند؟
خبرنگاران , امید جامعه برای آگاهی از حقایق اند
خبرنگاران خود را به آب و آتش می زنند و با سر و جان شان بازی میکنند تا گزارش های دست اول و راست و درست را از رویدادها تهیه نموده به گوش جهانیان برسانند و بیشتر ویژگی یک خبرنگار رسالتمند این است که به افشای جنایات وبی عدالتی وپامالی حقوق بشری از هر طرفی که باشد, با شجاعت و دلاوری بپردازند وبه همین دلیل افشاگری آنها است که خار چشم ستمگران میباشند و حکومات فاسد و همچنان افراد جنایت پیشه وداره های دزد وخاین, دست به ترور این چهلچراغ های جامعه زده اند . ________________________________________________________________
سازمان گزارشگران بدون مرز، در گزارش جدیدی ویتنام، افغانستان و روسیه را خطرناکترین کشورها برای خبرنگاران دانسته است.
در گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز آمده است، طالبان پس از تسلط بر افغانستان در اوت 2021، رسانههای مستقل را سرکوب کرده و خبرنگاران را به اتهام «جاسوسی» بازداشت کرده است.
بر اساس این گزارش، طالبان تاکنون 21 روزنامه‌نگار را بازداشت کرده و سه خبرنگار همچنان در زندان طالبان به‌سر می‌برند.
به گفته گزارشگران بدون مرز، طی یک سال گذشته، 43 خبرنگار در ویتنام دست‌کم برای 48 ساعت زندانی شده اند و در حال حاضر 36 خبرنگار در این کشور در زندان هستند.
در این گزارش همچنان آمده است، در روسیه طی یک سال گذشته، 34 خبرنگار بازداشت شده‌اند که 29 نفر آنان همچنان در زندان هستند.
در گزارش این سازمان آمده است که چین همچنان بیشترین خبرنگاران زندانی را دارد و در حال حاضر 121 خبرنگار در این کشور زندانی هستند.
از سوی دیگر، سازمان خبرنگاران افغانستان نیز با نشر گزارشی اعلام کرد که در سال سه گذشته 14 دستور‌العمل در رابطه با فعالیت رسانه‌ها از سوی طالبان صادر شده، که بیشتر آنها در سال 2023 بوده است.
در گزارش آمده است که این دستورالعمل‌ها شامل «ممنوعیت کار زنان در رادیو تلویزیون ملی، ممنوعیت پوشش خبری تظاهرات و اعتراض‌های مدنی، وضع محدودیت بر چگونگی تهیه و نشر خبر و گزارش و تولید محتوا، الزام نام بردن از طالبان به عنوان حکومت افغانستان، ممنوعیت نشر موسیقی، وادار شدن زنان به پوشانیدن صورت، منع حضور زنان در نمایش‌نامه‌ها و برنامه‌های سرگرمی، تفکیک جایگاه حضور زنان و مردان در رسانه‌ها و مصاحبه زنان با مردان و از مردان با زنان» می‌شود.
هاد "نی، حامی رسانههای آزاد افغانستان" اعلام کرده که بررسی تازه آنها نشان می‌دهد که در یک سال گذشته ۱۱ خبرنگار در افغانستان کشته شده که چهل درصد آنان زنان هستند.
این نهاد در گزارش اخیر خود وضعیت خبرنگاران در شهرهای کابل، مزار شریف، ننگرهار، هرات و قندهار بررسی کرده است. براساس این ارزیابی کار خبرنگاران زن بیشتر محدود به داخل دفاتر شده است.
ارزیابی این نهاد که امروزپنجشنبه ( ۲۱ حوت/اسفند) نشر شد، نشان می‌دهد که با افزایش تهدیدهای امنیتی علیه خبرنگاران افغان ۲۰۰ خبرنگار زن ترک وظیفه کرده و ۵۰ خبرنگار از جمله ۱۵ خبرنگار زن نیز از افغانستان خارج شده‌اند.
براساس آمار رسمی این نهاد ۱۷ درصد کارمندان رسانه‌ها زنان هستند ولی شمار کارمندان زن در رسانه‌ها در یک سال گذشته از یک هزار و ۹۰۰ به یک هزار و۷۰۰ نفر کاهش یافته‌اند.
ترورهای هدفمند خبرنگاران افغانستان را بار دیگر 'بی‌صدا' می‌سازد
هیچ دستاوردی طی دو دهه اخیر در افغانستان ملموس‌تر از "آزادی بیان" و رشد "جامعه مدنی" نبوده است، دو دستاوردی که دست‌اندرکاران آن این‌روزها با موجی از خشونت‌های فزاینده و هدفمند روبرو شده‌اند. ترور خبرنگاران و اعضای جامعه مدنی و فعالان حقوق بشر در افغانستان، بی‌سابقه نیست، اما کُشتار هدفمندانه و عامدانه این افراد به گونه پی‌درپی، در دست‌کم ۲۰ سال گذشته سابقه نداشته است.
بر بنیاد ارقام اخیر سازمان گزارشگران بدون مرز ، ۵۰ خبرنگار در سرتاسر جهان، جان باخته‌اند.
نهادهای حمایت کننده خبرنگاران در افغانستان گزارش داده‌اند که ۲۰ خبرنگار در کشور در این سال ترور شده‌اند؛ یعنی ۴۰ درصد خبرنگاران کشته شده جهان در افغانستان قربانی جنگ و ترور شده‌اند.
طی سال‌های اخیر، پس از وقوع حوادثی از این دست، مسوولیت ترورهای مختلف توسط یکی از گروه‌های تروریستی پذیرفته می‌شد، اما اکنون این کشتارهای هدفمند به گونۀ خاموش و ناشناس انجام می‌شوند. حکومت افغانستان و ناتو هردو طالبان را عامل این رویدادها می‌دانند و طالبان این ادعا را رد میکنند.
در چنین وضعیتی، اساسی‌ترین سوال در روزهای اخیر در افغانستان این است که چه کسانی و با چه اهدافی، از قتل و کُشتار خبرنگاران، فعالان حقوق بشر و اعضای جامعه مدنی بهره می‌برند. به نظر می‌رسد که گروه‌های مسلح با کُشتار هدفمندانه روزنامه‌نگاران، اعضای جامعه مدنی و فعالان حقوق بشر و حقوق زنان، اهداف مختلفی را دنبال میکنند.
زمان‌بندی این نوع کشتارها موجب شده بیشتر مقام‌های افغانستان دست‌کم به این نتیجه برسند که طالبان عامل این ترورها هستند و از این ترورها به عنوان مکمل حملات خود به مواضع امنیتی استفاده میکنند تا در واقع، بتوانند جایگاه خود برای امتیازطلبی‌های بیشتر در مذاکرات صلح را تقویت کنند. البته در گذشته، طالبان بر رسانه‌ها و خبرنگاران حمله کرده و مسئولیت قتل آنها را نیز بردوش گرفته است.
با افزایش خشونت‌ها و با هدف قراردادن منادیان آزادی بیان، فکر و اندیشه، تلاش می‌شود تا رعب و وحشت بیشتر و فضای بی‌اعتمادی بر جامعه حاکم وافکارعامه بیش از پیش در برابر حکومت برانگیخته شود.
فعالان رسانه‌ای و حقوق بشری اکثرا افراد تحصیل کرده و در سطح ملی و محلی شناخته شده اند. بنابرآن، قتل آنها جامعۀ افغانستان را تا هفته‌ها متأثر ساخته و سبب می‌شود تا افکار عمومی، حکومت افغانستان را تحت فشار مضاعف قرار دهد و اعتماد به کارآمدی نهادهای دولتی را با چالش برده و تقلیل می‌دهد.
رسانه‌ها دست بالایی در تغییر افکار عمومی به سود جریان‌های مختلف داشته‌اند. در واقع، بدون رسانه‌ها و جامعه مدنی، گروه‌های بنیادگرا در کشور راحت‌تر می‌توانند به خواسته‌های خود برسند. جامعه در نبود رسانه از واقعیت‌های موجود فاصله می‌گیرد.
تردیدی نیست که حملاتی از این دست، سبب خودسانسوری در میان خبرنگاران و رسانه‌ها می‌شود. شماری از خبرنگاران و فعالان مدنی پس از وقوع رویدادهای اخیر، افغانستان را ترک کرده‌اند. شماری از رسانه‌ها، نقد عمل‌کردهای طالبان و گروه های دیگر را به حداقل رسانده‌اند. برخی از رسانه‌ها نشرات خود را کاهش داده‌اند. حتی شماری از فعالان شبکه‌های اجتماعی نیز فعالیت‌های خود را یا متوقف کرده و یا هم به حداقل رسانده‌اند و بعضا دانسته یا ندانسته بلند گوی تروریزم شده اند. همه این موارد به سود گروه‌هایی است که از روشنگری، و برانگیختگی اذهان عامه هراس دارند.
نگرانی این است که وحشت ناشی از این کشتارها رسانه‌ها را وادار به خودسانسوری کرده وآن‌ها را به عنوان آخرین مانع از مسیر دهشت افگنان بردارد. به نظر می‌رسد که طالبان اذهان عامه را بعنوان آخرین و یگانه مانع در برابر حضور قاطع سیاسی‌شان در افغانستان پس از مذاکرات صلح دوحه می‌داند. خفه شدن این صدا، دست دهشت افگنان را بیشتر از پیش در کشتار افراد تأثیرگذار بر اذهان عامه بازخواهد کرد.
در افغانستان فعالیت‌های حقوق بشری به دلیل مخالفت جریان‌های بنیادگرا با آموزه‌های حقوق بشری،کار دشواری است. فعالیت رسانه‌ای به دلیل روشنگری در قبال گروه‌های تروریستی وافراد فاسد و زورگو، بدون تردید یکی از پُرمخاطره ترین حرفه‌ها است. طالبان فعالیت‌های مدنی و رسانه‌ای را بزرگترین چالش در برابر تفکر و مشروعیت سیاسی خویش می‌دانند. تاریخ این گروه نشان می‌دهد که آنها به دنبال خفه کردن هر صدایی غیر از صدای خودشان اند. با این کشتارها، می‌خواهند افغانستان را بار دیگر "بی‌صدا" سازند و روایت طالبان از جامعه، فرهنگ، دین و سیاست یگانه روایت افغانستان باشد.
حراست آزادی بیان، احترام به حقوق بشر و مردم سالاری بدون رسانههای مستقل و خبرنگاران توانا ممکن نیست. به همین گونه، فعالیت مدنی را در نبود فعالان مدنی نمی‌توان انتظار داشت. پاسداری از ارزش‌های حقوق بشر با نبود فعالان حقوق بشری به خطر می‌افتد. همکاری و هم‌صدایی برای گذار سالم از این مرحله وظیفه ملی و ایمانی هر کدام ما است.
بیکاری خبرنگاران
براساس یافته‌های دفتر نی، در ۲۰ سال حکومت کرزی-غنی ۱۱ هزار و ۸۵۶ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای به‌شمول زنان در افغانستان فعالیت داشتند. از این میان هفت هزار و ۷۴۶ نفر خبرنگار، شامل پنج هزار و ۶۰۸ مرد و دو هزار و ۱۳۸ زن بودند.
اما به‌گفته‌ی نی، در یک سال و چند ماه گذشته تعداد زیادی از خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای کشور را ترک کرده یا بیکار شده‌اند.
به‌گفته‌ی این نهاد، در حال حاضر در افغانستان کم‌تر از دو هزار خبرنگار مصروف فعالیت کار خبرنگاری اند و از این میان تنها پنج درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند.
نی گفته است که سقوط رسانه‌ها دلیل بزرگ بیکار‌شدن خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای است.
نی می‌گوید با وجود چالش عدم دسترسی به اطلاعات، مشکل اقتصادی و افزایش خشونت، به‌ویژه بازداشت و لت‌وکوب، سانسور و محدویت آزادی بیان، خبرنگاران در افغانستان همچنان به اطلاع‌رسانی ادامه داده‌اند.
______________________________________________________________________________________________________