سنگر گزارشگران آزادیخواه

                   درس های دانشکده ژورنالیزم

               ( ژورنالیزم معلوماتی )

                   Journalism's General Knowledge 

_______________________________________________________________________

فشرده های از : انتخابات آزاد وحقوق شهروندی,  جامعه شناسی , مردم شناسی , تبارشناسی , روان شناسی, سیاست, اقتصاد, تجارت, کشاورزی, دامداری, مهندسی, پزشکی, صنعت, فن آوری, امور خارجه و مناسبات بین المللی, امنیت کشوری, امنیت جهانی, آسیب شناختی تروریزم بین المللی, دموکراسی و دیکتاتوری, تجاوز خارجی, دفاع عادلانه, نظم نوین جهانی, یک قطبی وچند قطبی,

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس

ژورنالیزم اقتصادی

ژورنالیزم اقتصادی (Economic Journalism) یکی از شاخه‌های مهم و تخصصی ژورنالیزم است که به تحلیل، گزارش، و تفسیر مسائل اقتصادی می‌پردازد. این نوع ژورنالیزم نقش کلیدی در آگاه‌سازی مردم، تصمیم‌گیری‌های اقتصادی، و نظارت بر عملکرد دولت‌ها و نهادهای مالی دارد.

تعریف ژورنالیزم اقتصادی:

ژورنالیزم اقتصادی، شاخه‌ای از روزنامه‌نگاری است که اخبار، گزارش‌ها، و تحلیل‌هایی در زمینه اقتصاد، تجارت، بازارها، صنایع، بانکداری، سیاست‌های مالی و پولی، و رفاه اجتماعی را پوشش می‌دهد.

موضوعات اصلی در ژورنالیزم اقتصادی:

1. بازارهای مالی – گزارش درباره بورس (تبادله اسعار)، ارز، طلا، نفت و سایر اشیای بازرگانی.

2. سیاست‌های اقتصادی دولت مانند بودجه، مالیات، یارانه‌ها (امدادهای دولتی)، تورم، نرخ بهره، و سیاست‌های پولی.

3. تجارت داخلی و خارجی – واردات، صادرات، تعرفه‌ها، و توافق‌نامه‌های تجاری.

4. کسب‌وکار و صنعت – اخبار شرکت‌ها، ورشکستگی، نوآوری‌ها و سرمایه‌گذاری.

5. اقتصاد بین‌المللی – عملکرد سازمان‌های جهانی مثل IMF، World Bank، WTO و روندهای جهانی.

6. معیشت مردم – بیکاری، فقر، قدرت خرید، و هزینه‌های زندگی.

وظایف ژورنالیست اقتصادی:

  • جمع‌آوری اطلاعات اقتصادی دقیق و موثق.

  • تحلیل داده‌های اقتصادی به زبان ساده برای عموم مردم.

  • افشاگری درباره فساد اقتصادی، پول‌شویی یا سوء استفاده از منابع عمومی.

  • مصاحبه با کارشناسان، مسئولین اقتصادی و کارآفرینان.

  • نظارت بر عملکرد اقتصادی دولت‌ها و نهادهای خصوصی.

مهارت‌های مورد نیاز برای ژورنالیست اقتصادی:

  • دانش پایه اقتصاد، حسابداری و آمار.

  • مهارت تحلیل داده‌ها و نمودارها.

  • توانایی ساده‌سازی مفاهیم پیچیده اقتصادی.

  • دقت، صداقت و بی‌طرفی در ارائه اطلاعات.

  • آشنایی با نرم‌افزارهای تحلیلی و منابع آماری.

چالش‌ها و مشکلات:

  • پیچیدگی مفاهیم اقتصادی برای عامه‌ مردم.

  • محدودیت در دسترسی به داده‌های شفاف اقتصادی در کشورهایی با سانسور.

  • فشارهای سیاسی و اقتصادی از سوی صاحبان قدرت و ثروت.

  • نیاز مداوم به آموزش و به‌روز بودن با تحولات جهانی.

نمونه‌های موفق ژورنالیزم اقتصادی:

  • نشریات بین‌المللی مانند The Economist، Financial Times، Bloomberg، و Wall Street Journal.

  • ژورنالیست‌هایی مانند Paul Krugman برنده جایزه نوبل اقتصاد و نویسنده در نیویورک تایمز.

· نمونه گزارش ژورنالیزم اقتصادی

· عنوان: افزایش نرخ تورم در افغانستان؛ تأثیر مستقیم بر سفره مردم

· کابل – جوزا/خرداد ۱۴۰۴:
در حالی‌که بانک مرکزی افغانستان نرخ تورم سالانه را ۱۸ درصد اعلام کرده است، مردم در خیابان‌های کابل، هرات و بلخ از افزایش شدید قیمت اشیای اساسی شکایت دارند. آرد، روغن، برنج و سوخت در دو بیش از ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند.

· بررسی‌های خبرنگاران نشان می‌دهد که کاهش واردات به‌دلیل محدودیت‌های مرزی، سقوط ارزش پول افغانی در برابر ارز خارجی، و کاهش کمک‌های خارجی، از عوامل اصلی این تورم هستند.

· یک دکاندار در بازار "مندوی" کابل می‌گوید: سال گذشته یک بوجی آرد ۲۲۰۰روپیه بود، حالا رسیده به ۳۲۰۰. مردم دیگر نمی‌توانند بخرند.

· در سوی دیگر، اقتصاددانان هشدار می‌دهند که ادامه این روند، می‌تواند به افزایش بیکاری، فقر گسترده‌تر، و نارضایتی اجتماعی منجر شود.

______________________________________________________________________________________________________

درس

· کلیدواژه مهم ژورنالیزم اقتصادی (انگلیسی با ترجمه و توضیح فارسی)

1

Inflation

تورم

افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در اقتصاد

2

GDP

تولید ناخالص داخلی

ارزش کل کالاها و خدمات تولید شده

3

Interest Rate

نرخ بهره

درصدی که بانک‌ها بابت وام می‌گیرند یا می‌دهند

4

Unemployment

بیکاری

درصد افراد جویای کار که شغل ندارند

5

Budget Deficit

کسری بودجه

زمانی که درآمد دولت کمتر از هزینه‌هاست

6

Exchange Rate

نرخ ارز

ارزش یک پول در برابر پول دیگر

7

Central Bank

بانک مرکزی

نهاد تنظیم‌کننده سیاست‌های پولی

8

Recession

رکود اقتصادی

کاهش فعالیت‌های اقتصادی برای مدت طولانی

9

Tariff

تعرفه گمرکی

مالیات بر واردات کالاها

10

Subsidy

یارانه

کمک مالی دولت به تولیدکننده یا مصرف‌کننده

سوالات چهارگزینه‌ای درباره ژورنالیزم اقتصادی با ترجمه فارسی و پاسخ

سوال 1:

What does GDP stand for?
GDP به چه معناست؟
A) Gross Domestic Product ✅

درآمد نا خالص داخلی
B) Government Debt Plan
C) General Data Percentage
D) Global Development Project

پاسخ صحیح: A

سوال 2:

Which of the following is NOT a source of inflation?
کدام‌یک از موارد زیر منبع تورم نیست؟
A) Supply shortage
B) Excessive demand
C) Currency depreciation
D) High literacy rate ✅

درجه بالایی سواد

پاسخ صحیح: D

سوال 3:

وظیفه اصلی ژورنالیست اقتصادی چیست؟
A) تبلیغ محصولات تجاری
B) تفسیر سیاست‌های اقتصادی ✅
C) نگارش داستان‌های ادبی
D) انتشار اخبار ورزشی

پاسخ صحیح: B

سوال 4:

کدام نهاد مسئول تنظیم نرخ بهره در یک کشور است؟
A) پارلمان
B) وزارت داخله
C) بانک مرکزی ✅
D) اداره مالیات

پاسخ صحیح: C

سوال 5:

What is the meaning of “Inflation”?
معنای «تورم» چیست؟
A) کاهش قیمت‌ها
B) افزایش سطح عمومی قیمت‌ها ✅
C) کمبود اشیا
D) افزایش صادرات

پاسخ صحیح: B

سوال 6:

کدام‌یک نمونه‌ای از بازار مالی است؟
A) بازار کتاب
B) بازار سهام ✅
C) بازار پوشاک
D) بازار حیوانات

پاسخ صحیح: B

سوال 7:

Foreign investment means:

معنی سرمایه گزاری خارجی:
A) Exporting goods
B) Importing food
C) Money invested from another country ✅

سرمایه گزاری یک کشور خارجی
D) Hiring foreign workers

پاسخ صحیح: C

سوال 8:

سیاست مالی مربوط به چیست؟
A) آب و هوا
B) بودجه دولت ✅
C) رسانه‌ها
D) وزارت داخله

پاسخ صحیح: B

سوال 9:

The opposite of “inflation” is:

مقابل تورم پولی چیست؟
A) Recession
B) Profit
C) Deflation ✅

کاهش تورم پولی
D) Investment

پاسخ صحیح: C

سوال 10:

وظیفه بانک مرکزی چیست؟
A) توزیع مواد غذایی
B) چاپ پول و تنظیم سیاست پولی ✅
C) ایجاد مدارس
D) ساخت خانه‌های دولتی

پاسخ صحیح: B

شاخص CPI مخفف عبارت انگلیسی Consumer Price Index است که به فارسی شاخص قیمت مصرف‌کننده ترجمه می‌شود.

✅ تعریف ساده:

CPI یک شاخص اقتصادی است که تغییرات قیمت اشیا و خدمات مصرفی خانوارها را در یک دوره زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند. به زبان ساده، نشان می‌دهد که هزینه زندگی مردم افزایش یافته یا کاهش یافته است.

مثال:

فرض کنید در سال ۱۴۰۳ قیمت نان، برنج، کرایه خانه، برق و سایر اقلام ضروری نسبت به سال ۱۴۰۲ افزایش یافته باشد. این افزایش قیمت‌ها در شاخص CPI بازتاب می‌یابد. اگر CPI از ۱۰۰ به ۱۱۰ برسد یعنی قیمت‌ها ۱۰٪ افزایش یافته‌اند.

کاربردهای اصلی:

1. اندازه‌گیری تورم – یکی از ابزارهای اصلی برای سنجش میزان تورم در کشور.

2. تنظیم حقوق و دستمزد – بسیاری از قراردادها و حقوق‌ها بر اساس تغییرات CPI تنظیم می‌شوند.

3. تحلیل قدرت خرید – افزایش CPI نشان‌دهنده کاهش قدرت خرید مردم است.

4. سیاست‌گذاری اقتصادی – دولت‌ها از آن برای برنامه‌ریزی مالی و اجتماعی استفاده می‌کنند.

اقلام در سبد CPI:

CPI معمولاً بر اساس «سبد مصرفی خانوار» محاسبه می‌شود، که شامل مواردی مانند:

  • غذا و نوشیدنی

  • مسکن و انرژی

  • پوشاک

  • بهداشت و درمان

  • حمل‌ونقل

  • آموزش و ارتباطات

  • ___________________________________________________________________________________________________

درس

کلیدواژه مهم ژورنالیزم اقتصادی:

1. Gross Domestic Product (تولید ناخالص داخلی) است.

شماره

واژه انگلیسی

ترجمه فارسی

توضیح

1

Monetary Policy

سیاست پولی

اقداماتی از سوی بانک مرکزی برای کنترول پول و تورم

2

Fiscal Policy

سیاست مالی

تصمیم‌گیری دولت درباره مالیات و هزینه‌ها

3

Trade Balance

تراز تجاری

تفاوت بین صادرات و واردات یک کشور

4

Stock Market

بازار سهام

محل خرید و فروش سهام شرکت‌ها

5

Foreign Investment

سرمایه‌گذاری خارجی

سرمایه‌ای که از خارج وارد کشور می‌شود

6

Black Market

بازار سیاه

بازار غیرقانونی و کنترل‌نشده

7

Poverty Line

خط فقر

حداقل درآمد لازم برای تأمین نیازهای اساسی

8

Consumer Price Index (CPI)

شاخص قیمت مصرف‌کننده

ابزار سنجش سطح قیمت اشیای مصرفی

9

Capital

سرمایه

منابع مالی مورد استفاده برای سرمایه‌گذاری

1

Loan

وام

پولی که با تعهد بازپرداخت گرفته می‌شود

21

Bankruptcy

ورشکستگی

ناتوانی رسمی یک شرکت یا فرد در پرداخت بدهی

22

Economic Sanctions

تحریم‌های اقتصادی

محدودیت‌های تجاری اعمال‌شده توسط کشورها

23

Minimum Wage

حداقل دستمزد

کمترین مقدار قانونی برای پرداخت حقوق

24

Purchasing Power

قدرت خرید

توان مالی برای خرید کالا و خدمات

25

Supply and Demand

عرضه و تقاضا

اصول تعیین قیمت کالا در بازار

26

Profit Margin

حاشیه سود

تفاوت بین درآمد و هزینه‌ها

27

Revenue

درآمد

پولی که یک شرکت یا دولت به‌دست می‌آورد

28

Expense

هزینه

خرج‌های مالی یک نهاد یا شخص

29

Inflation Rate

نرخ تورم

درصد رشد سالانه قیمت‌ها

30

Deflation

کاهش تورم

افت سطح عمومی قیمت‌ها

31

Economic Growth

رشد اقتصادی

افزایش تولید ناخالص داخلی یک کشور

32

Interest

بهره

هزینه قرض‌گیری پول

33

Debt

بدهی

پولی که باید بازپرداخت شود

34

Trade Deficit

کسری تجاری

بیشتر بودن واردات از صادرات

35

Investment

سرمایه‌گذاری

اختصاص پول برای سودآوری آینده

36

Entrepreneurship

کارآفرینی

آغاز کسب‌وکار توسط افراد خلاق

37

Income Tax

مالیات بر درآمد

پولی که دولت از درآمد افراد می‌گیرد

38

GDP per capita

تولید ناخالص سرانه

GDP تقسیم بر جمعیت

39

Currency Devaluation

کاهش ارزش پول

پایین آمدن ارزش پول ملی در برابر خارجی

40

Cost of Living

هزینه زندگی

میانگین هزینه تأمین نیازهای روزمره

41

Trade War

جنگ تجاری

وضع تعرفه‌ها و محدودیت‌های متقابل بین کشورها

42

Monopoly

انحصار

زمانی که یک شرکت تنها فروشنده کالایی خاص است

43

Outsourcing

برون‌سپاری

انتقال خدمات یا تولید به کشورهای دیگر

44

Subsidized Goods

کالاهای یارانه‌یی

کالاهایی با قیمت پایین‌تر به‌دلیل کمک دولتی

45

Real Estate

املاک

خرید و فروش خانه و زمین

46

GDP Growth Rate

نرخ رشد GDP

میزان افزایش تولید ناخالص داخلی

47

Budget Surplus

مازاد بودجه

زمانی که درآمد دولت از هزینه بیشتر است

48

Austerity

ریاضت اقتصادی

کاهش هزینه‌های دولتی برای کنترول بدهی

49

Trade Agreement

توافق‌نامه تجاری

قرارداد رسمی بین کشورها برای تجارت آزادتر

50

Financial Literacy

سواد مالی

آگاهی مردم از مدیریت مالی شخصی و سرمایه‌گذاری

______________________________________________________________________________________________________

درس

جملات درست و نادرست درباره ژورنالیزم اقتصادی:

2. ژورنالیزم اقتصادی فقط درباره بانک‌ها و سهام‌ است.
❌ نادرست – این شاخه موضوعات متنوعی مانند فقر، سیاست مالی، بازار کار، تورم و تجارت را نیز پوشش می‌دهد.

3. خبرنگار اقتصادی باید بتواند داده‌های آماری را تحلیل و ساده‌سازی کند.
✅ درست

4. واژه‌ی "GDP" به معنی «درآمد سرانه» است.
❌ نادرست – GDP مخفف Gross Domestic Product (تولید ناخالص داخلی) است.

5. خبرنگار اقتصادی نیازی به آشنایی با اصول اولیه اقتصاد ندارد.
❌ نادرست – آشنایی با مفاهیم اقتصادی برای گزارش‌ دقیق ضروری است.

6. نرخ تورم بالا می‌تواند توان خرید مردم را کاهش دهد.
✅ درست

7. گزارش اقتصادی باید از زبان تخصصی و پیچیده استفاده کند تا علمی جلوه کند.
❌ نادرست – گزارش باید به زبان ساده برای عموم قابل فهم باشد.

8. رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در شفاف‌سازی سیاست‌های اقتصادی ایفا کنند.
✅ درست

9. شاخص CPI برای سنجش رشد اقتصادی به‌کار می‌رود.
❌ نادرست – CPI شاخص قیمت مصرف‌کننده است، نه رشد اقتصادی.

10. گزارش‌های اقتصادی نباید دیدگاه انتقادی داشته باشند.
❌ نادرست – ژورنالیزم اقتصادی تحلیلی و انتقادی یکی از ستون‌های آن است.

11. فساد اقتصادی یکی از موضوعات مهم ژورنالیزم تحقیقی اقتصادی است.
✅ درست

12. خبرنگار اقتصادی باید منابع اطلاعاتی خود را همیشه محرمانه نگه دارد، حتی در گزارش عمومی.
❌ نادرست – تنها منابع حساس و خطرآفرین باید محرمانه باشند؛ منابع عمومی باید شفاف بیان شوند.

13. نرخ بهره بانکی هیچ تأثیری بر زندگی مردم ندارد.
❌ نادرست – نرخ بهره می‌تواند بر وام‌ها، پس‌اندازها و اقتصاد خانوار تأثیر بگذارد.

14. گزارشگر اقتصادی باید مستقل و بدون وابستگی به منافع خاص باشد.
✅ درست

15. بازار سهام و نرخ ارز موضوعات غیرمهم برای ژورنالیزم اقتصادی‌اند.
❌ نادرست – این‌ها از مهم‌ترین موضوعات ژورنالیزم اقتصادی هستند.

16. تحلیل گزارش بودجه ملی، از فعالیت‌های رایج ژورنالیزم اقتصادی است.
✅ درست

17. خبرنگار اقتصادی مجاز است بدون بررسی آمار، آن را منتشر کند.
❌ نادرست – صحت داده‌ها باید قبل از انتشار تأیید شود.

18. ژورنالیزم اقتصادی فقط در کشورهای پیشرفته کاربرد دارد.
❌ نادرست – در کشورهای در حال توسعه اهمیت آن حتی بیشتر است.

19. کاهش صادرات می‌تواند بر تراز تجاری کشور تأثیر منفی بگذارد.
✅ درست

20. ژورنالیزم اقتصادی به تقویت شفافیت و پاسخ‌گویی دولت کمک می‌کند.
✅ درست

21. اخلاق حرفه‌ای در ژورنالیزم اقتصادی اهمیت چندانی ندارد.
❌ نادرست – رعایت اخلاق حرفه‌ای یکی از اصول بنیادین آن است.

IMF – صندوق بین‌المللی پول

International Monetary Fund

🔹 معنی فارسی: صندوق بین‌المللی پول
🔹 وظیفه: کمک به ثبات اقتصادی جهانی، نظارت بر نرخ ارز، وام‌دهی به کشورهایی که دچار بحران مالی شده‌اند.
🔹 مثال: اگر کشوری با کمبود ارز خارجی و بحران تراز پرداخت‌ها روبه‌رو شود، IMF به آن وام می‌دهد تا ثبات مالی خود را بازیابد.

نقش برای خبرنگاران اقتصادی: دنبال‌کردن گزارش‌های سالانه IMF درباره وضعیت اقتصادی افغانستان یا دیگر کشورها می‌تواند منبع مهم خبری باشد.

2️⃣ World Bank – بانک جهانی

The World Bank

🔹 معنی فارسی: بانک جهانی
🔹 وظیفه: تأمین مالی پروژه‌های توسعه‌ای در کشورهای فقیر و در حال توسعه (مانند ساخت شاهراه ها, آموزشگاه ها، برق و بهداشت).
🔹 تمرکز: مبارزه با فقر و افزایش توسعه پایدار.

مثال: بانک جهانی ممکن است برای پروژه‌های آب‌رسانی یا انرژی در افغانستان وام یا کمک بلاعوض بدهد.

3️⃣ WTO – سازمان تجارت جهانی

World Trade Organization

🔹 معنی فارسی: سازمان جهانی تجارت
🔹 وظیفه: تنظیم قوانین تجارت بین کشورها، حل اختلافات تجاری، حمایت از تجارت آزاد و عادلانه.
🔹 اعضا: بیش از ۱۶۰ کشور عضو این سازمان‌اند.

مثال: اگر دو کشور بر سر تعرفه گمرکی اختلاف داشته باشند، WTO میانجی‌گری می‌کند.

📌 تفاوت‌ها در یک نگاه:

نهاد

تمرکز

نوع کمک

مخاطب اصلی

IMF

ثبات مالی

وام اضطراری

کشورهایی با بحران

World Bank

توسعه

وام توسعه‌ای

کشورهای فقیر و متوسط

WTO

تجارت

حل اختلاف

همه کشورها در تجارت جهانی

______________________________________________________________________________________________________

درس

سیمینار علمی وگفتمان آزاد

برای یک کشور روبه انکشاف چگونه اقتصادی کار آیی بهتری خواهد داشت؟ اقتصاد بازار آزاد بهتر است یا بازار مختلط یا تحت کنترول حکومت؟ راه های افزایش درآمد بیشتر مردم کدام ها خواهد بود؟

تمرین مباحثه, گفتمان آزاد, جدل منطقی, مخالفت و موافقت, رأی زنی, جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات

پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

______________________________________________________________________________________________________

درس

سیمینارعلمی و گفتمان آزاد در مسیر آزادی فکر و بیان

موضوع:

تمرین مباحثه و گفتمان آزاد , جدل منطقی , مخالفت و موافقت , رأی زنی , جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات:

پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس

سیمینارعلمی و گفتمان آزاد در مسیر آزادی فکر و بیان

موضوع:

تمرین مباحثه و گفتمان آزاد , جدل منطقی , مخالفت و موافقت , رأی زنی , جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات:

پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس

سیمینارعلمی و گفتمان آزاد در مسیر آزادی فکر و بیان

موضوع:

تمرین مباحثه و گفتمان آزاد , جدل منطقی , مخالفت و موافقت , رأی زنی , جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات:

پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

ژورنالیزم هنر رسانه یی است و یک ژورنالیست, به معنی کامل کلمه, یک هنرمند تمام عیار رسانه یی است. در زبان پارسی میانه یعنی پهلوی ساسانی, هنر به معنی دانش آمده است, پس یک ژورنالیست یک دانشمند به شمار می آید.

Journalism is the art of media, and a journalist, in the full sense of the word, is a consummate media artist. In Middle Persian (Sasanian language), the term "art" meant "knowledge," and an artist was considered a scholar. Therefore, a journalist can be regarded as a scholarly artist.

______________________________________________________________________________________________________

درس

معرفی دانش کشاورزی (Agricultural Science)

علم کشاورزی شاخه‌یی از علوم کاربردی است که به بررسی، بهبود، تولید، حفاظت و بهره‌وری از محصولات کشاورزی و دامی می‌پردازد. این دانش شامل رشته‌هایی چون کشاورزی، باغداری، علوم دامی، خاک‌شناسی، آبیاری، گیاه‌پزشکی، و اصلاح نباتات می‌باشد.

Agricultural Science is the study of the practice and understanding of farming, including cultivation of the soil, growing of crops, and the rearing of animals to provide food and other products.

معنی آلی در کشاورزی (Organic Farming):

آلی به چیزی گفته می‌شود که طبیعی، بدون مواد شیمیایی مصنوعی و سازگار با محیط‌زیست باشد.
مثلاً:

  • کشاورزی آلی: روشی از کشاورزی که در آن از کود شیمیایی، آفت‌کش‌های مصنوعی یا بذرهای تراریخته استفاده نمی‌شود.

  • محصولات آلی: میوه‌ها و سبزی‌هایی که بدون استفاده از مواد شیمیایی رشد کرده‌اند.

✅ معنی آلی در شیمی (Organic Chemistry):

در شیمی، «مواد آلی» به موادی گفته می‌شود که شامل کاربون (C) هستند، مانند:

  • پروتئین‌ها

  • چربی‌ها

  • کاربوهایدرات‌ها

  • سوخت‌های فوسیلی (مثل نفت، گاز طبیعی)

تفاوت کاربرد در کشاورزی و شیمی:

اصطلاح

معنی در کشاورزی

معنی در شیمی

آلی (Organic)

طبیعی، بدون مواد شیمیایی مصنوعی

شامل ترکیبات کاربون‌دار

تراریخته یا موجودات تراریخته (به انگلیسی: Genetically Modified Organisms – GMOs) به جاندارانی گفته می‌شود که ساختار ژنتیکی آن‌ها به‌صورت مصنوعی و در آزمایشگاه تغییر داده شده باشد. در این فرایند، ژن‌هایی از یک گونه‌ی دیگر (مثلاً یک گیاه، حیوان، یا میکروب) به DNA جاندار مورد نظر اضافه می‌شود تا ویژگی‌های خاصی در آن ایجاد شود.

مثال‌های رایج:

1. ذرت تراریخته: مقاوم به آفات و نیاز کمتر به آفت‌کش‌ها

2. پنبه تراریخته: مقاوم به خشکی و بیماری‌ها

3. ماهی سالمون تراریخته: با رشد سریع‌تر نسبت به گونه طبیعی

4. برنج طلایی (Golden Rice): دارای ویتامین A برای مقابله با کمبود این ویتامین در کشورهای فقیر

چرا تراریخته تولید می‌شود؟

✅ افزایش مقاومت به بیماری‌ها
✅ تحمل بهتر در شرایط سخت اقلیمی
✅ افزایش میزان تولید محصول
✅ بهبود ارزش غذایی (مثلاً اضافه کردن ویتامین‌ها)
✅ کاهش استفاده از سموم شیمیایی

نگرانی‌ها درباره تراریخته:

❌ آسیب به محیط زیست و تنوع زیستی
❌ احتمال ایجاد آلرژی یا بیماری در انسان
❌ وابستگی کشاورزان به شرکت‌های بذر تراریخته
❌ انتقال ژن به گیاهان یا جانوران طبیعی (فرار ژن)

✅ 1. کشاورزی آلی چیست؟

کشاورزی آلی (Organic Farming) نوعی کشاورزی است که:

  • از کود شیمیایی و سموم مصنوعی استفاده نمی‌کند.

  • به‌جای آن، از کود طبیعی (مانند تبدیل برگ ها, میوه ها ودیگر خوراکه ها به کود کیمیایی، کود دامی) و روش‌های طبیعی برای کنترول آفات استفاده می‌شود.

  • هدف آن تولید غذای سالم، حفظ محیط‌زیست و پایداری کشاورزی است.

ویژگی‌های کشاورزی آلی:

  • استفاده از تناوب زراعی برای تقویت خاک

  • استفاده از حشرات مفید برای کنترل آفات

  • خودداری از بذرهای تراریخته

  • عدم استفاده از هورمون‌های رشد یا آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری

✅ 2. کود آلی چیست؟

کود آلی (Organic Fertilizer) نوعی کود طبیعی است که از تجزیه‌ی مواد گیاهی و حیوانی به‌دست می‌آید.

انواع کود آلی:

نوع کود آلی

توضیح

کمپوست (Compost)

حاصل تجزیه زباله‌های آلی مثل برگ، پوست میوه و سبزی

کود دامی (Manure)

حاصل فضولات حیوانات (گاو، گوسفند، مرغ)

ورمی‌کمپوست (Vermicompost)

کود تولیدشده توسط کرم‌های خاکی

کود سبز (Green Manure)

کاشت گیاهانی خاص و شخم‌زدن آن‌ها در خاک برای تقویت زمین

✅ مزایای کود آلی:

  • تقویت خاک به‌صورت طبیعی

  • افزایش میکروارگانیسم‌های مفید خاک

  • نداشتن اثرات سمی برای گیاهان و انسان‌ها

  • پایداری محیط‌زیست

✅ 3. مواد غذایی آلی چیست؟

مواد غذایی آلی (Organic Food) به محصولاتی گفته می‌شود که:

  • بدون استفاده از سموم و کودهای شیمیایی پرورش یافته‌اند

  • هیچ‌گونه افزودنی مصنوعی، رنگ، نگه‌دارنده یا هورمون در آن‌ها به کار نرفته است

  • معمولاً در شرایط طبیعی‌تر و با رعایت رفاه حیوانات و حفظ خاک و آب تولید می‌شوند

مثال‌هایی از مواد غذایی آلی:

  • میوه و سبزی‌های آلی

  • شیر آلی از گاوهایی که با غذای طبیعی تغذیه شده‌اند

  • تخم‌مرغ آلی از مرغ‌هایی که آزادانه حرکت می‌کنند

  • گوشت آلی بدون تزریق آنتی‌بیوتیک و هورمون

تفاوت کشاورزی آلی با کشاورزی صنعتی:

ویژگی

کشاورزی آلی

کشاورزی صنعتی

نوع کود

طبیعی

شیمیایی

آفت‌کش‌ها

طبیعی یا زیستی

مصنوعی

هدف

حفظ محیط‌زیست و تولید سالم

افزایش تولید و سود اقتصادی

سلامت محصولات

سالم‌تر و طبیعی‌تر

ممکن است حاوی باقی‌مانده مواد شیمیایی باشد

معنی آلی در کشاورزی (Organic Farming):

آلی به چیزی گفته می‌شود که طبیعی، بدون مواد شیمیایی مصنوعی و سازگار با محیط‌زیست باشد.
مثلاً:

  • کشاورزی آلی: روشی از کشاورزی که در آن از کود شیمیایی، آفت‌کش‌های مصنوعی یا بذرهای تراریخته استفاده نمی‌شود.

  • محصولات آلی: میوه‌ها و سبزی‌هایی که بدون استفاده از مواد شیمیایی رشد کرده‌اند.

✅ معنی آلی در شیمی (Organic Chemistry):

در شیمی، «مواد آلی» به موادی گفته می‌شود که شامل کاربون (C) هستند، مانند:

  • پروتئین‌ها

  • چربی‌ها

  • کاربوهایدرات‌ها

  • سوخت‌های فسیلی (مثل نفت، گاز طبیعی)

تفاوت کاربرد در کشاورزی و شیمی:

اصطلاح

معنی در کشاورزی

معنی در شیمی

آلی (Organic)

طبیعی، بدون مواد شیمیایی مصنوعی

شامل ترکیبات کاربون‌دار

✅ 1. کشاورزی آلی چیست؟

کشاورزی آلی (Organic Farming) نوعی کشاورزی است که:

  • از کود شیمیایی و سموم مصنوعی استفاده نمی‌کند.

  • به‌جای آن، از کود طبیعی (مانند کمپوست، کود دامی) و روش‌های طبیعی برای کنترول آفات استفاده می‌شود.

  • هدف آن تولید غذای سالم، حفظ محیط‌زیست و پایداری کشاورزی است.

ویژگی‌های کشاورزی آلی:

  • استفاده از تناوب زراعی برای تقویت خاک

  • استفاده از حشرات مفید برای کنترل آفات

  • خودداری از بذرهای تراریخته

  • عدم استفاده از هورمون‌های رشد یا آنتی‌بیوتیک‌ها در دامداری

✅ 2. کود آلی چیست؟

کود آلی (Organic Fertilizer) نوعی کود طبیعی است که از تجزیه‌ مواد گیاهی و حیوانی به‌دست می‌آید.

انواع کود آلی:

نوع کود آلی

توضیح

کمپوست (Compost)

حاصل تجزیه زباله‌های آلی مثل برگ، پوست میوه و سبزی

کود دامی (Manure)

حاصل فضولات حیوانات (گاو، گوسفند، مرغ)

ورمی‌کمپوست (Vermicompost)

کود تولیدشده توسط کرم‌های خاکی

کود سبز (Green Manure)

کاشت گیاهانی خاص و شخم‌زدن آن‌ها در خاک برای تقویت زمین

✅ مزایای کود آلی:

  • تقویت خاک به‌صورت طبیعی

  • افزایش میکروارگانیسم‌های مفید خاک

  • نداشتن اثرات سمی برای گیاهان و انسان‌ها

  • پایداری محیط‌زیست

✅ 3. مواد غذایی آلی چیست؟

مواد غذایی آلی (Organic Food) به محصولاتی گفته می‌شود که:

  • بدون استفاده از سموم و کودهای شیمیایی پرورش یافته‌اند

  • هیچ‌گونه افزودنی مصنوعی، رنگ، نگه‌دارنده یا هورمون در آن‌ها به کار نرفته است

  • معمولاً در شرایط طبیعی‌تر و با رعایت رفاه حیوانات و حفظ خاک و آب تولید می‌شوند

مثال‌هایی از مواد غذایی آلی:

  • میوه و سبزی‌های آلی

  • شیر آلی از گاوهایی که با غذای طبیعی تغذیه شده‌اند

  • تخم‌مرغ آلی از مرغ‌هایی که آزادانه حرکت می‌کنند

  • گوشت آلی بدون تزریق آنتی‌بیوتیک و هارمون

تفاوت کشاورزی آلی با کشاورزی صنعتی:

ویژگی

کشاورزی آلی

کشاورزی صنعتی

نوع کود

طبیعی

شیمیایی

آفت‌کش‌ها

طبیعی یا زیستی

مصنوعی

هدف

حفظ محیط‌زیست و تولید سالم

افزایش تولید و سود اقتصادی

سلامت محصولات

سالم‌تر و طبیعی‌تر

ممکن است حاوی باقی‌مانده مواد شیمیایی باشد

______________________________________________________________________________________________________

درس

20 کلیدواژه علم کشاورزی (فارسی - انگلیسی - تفسیر فارسی)

انگلیسی

فارسی

تفسیر فارسی

Agronomy

زراعت

علم تولید گیاهان زراعی در شرایط مختلف آب‌و‌هوایی

Horticulture

باغداری

علم پرورش میوه، سبزی، گل و گیاهان زینتی

Soil Science

خاک‌شناسی

بررسی ویژگی‌ها و خواص فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک

Irrigation

آبیاری

تأمین آب مورد نیاز گیاهان با روش‌های مصنوعی

Crop Rotation

تناوب زراعی

تغییر نوع محصول در یک زمین برای حفظ حاصلخیزی خاک

Fertilizer

کود

ماده‌ای برای تقویت رشد گیاهان و افزایش حاصل‌خیزی

Pest Control

کنترول آفات

روش‌های مبارزه با حشرات و عوامل بیماری‌زا

Livestock

دامداری

پرورش حیوانات اهلی مانند گاو، گوسفند و مرغ

Organic Farming

کشاورزی ارگانیک

تولید بدون استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی

GMO (Genetically Modified Organism)

موجودات تراریخته

گیاهان یا حیواناتی که با تغییر ژنتیکی بهبود یافته‌اند

Harvest

برداشت

جمع‌آوری محصولات زراعی در زمان رسیدگی

Greenhouse

گلخانه

سازه‌ای برای رشد گیاهان در شرایط کنترول‌شده

Compost

کمپوست

کود طبیعی تولیدشده از تجزیه مواد آلی

Agroecology

کشاورزی بوم‌شناختی

استفاده از اصول بوم‌شناسی در کشاورزی پایدار

Aquaculture

آبزی‌پروری

پرورش ماهی، میگو و دیگر آبزیان در محیط‌های کنترول‌شده

Agriculture Extension

ترویج کشاورزی

انتقال دانش کشاورزی به روستاییان و کشاورزان

Climate Smart Agriculture

کشاورزی هوشمند اقلیمی

سازگاری کشاورزی با تغییرات اقلیمی

Mechanized Farming

کشاورزی مکانیزه

استفاده از ماشین‌آلات در فعالیت‌های کشاورزی

Seed Bank

بانک بذر

مکانی برای نگهداری و حفظ بذرهای مختلف برای آینده

Agroforestry

جنگل‌زراعی

ترکیب درختکاری با کشاورزی در یک سیستم پایدار

درس

✅ 20 جمله درست و نادرست درباره علم کشاورزی

۱. کشاورزی فقط به پرورش گیاهان مربوط است. ❌
۲. خاک سالم نقش مهمی در تولید محصول دارد. ✅
۳. استفاده بیش از حد از کود شیمیایی برای محیط زیست بی‌خطر است. ❌
۴. کنترول آفات به افزایش بازده کمک می‌کند. ✅
۵. گلخانه‌ها فقط در مناطق سردسیر استفاده می‌شوند. ❌
۶. آبیاری قطره‌ای باعث صرفه‌جویی در مصرف آب می‌شود. ✅
۷. کشاورزی مکانیزه سرعت و دقت کار را افزایش می‌دهد. ✅
۸. ترویج کشاورزی به انتقال دانش نو به کشاورزان کمک می‌کند. ✅
۹. کمپوست نوعی کود شیمیایی است. ❌
۱۰. کشاورزی بوم‌شناختی به حفظ تنوع زیستی کمک می‌کند. ✅
۱۱. کشاورزی فقط در روستاها انجام می‌شود. ❌
۱۲. تناوب زراعی موجب تقویت خاک می‌شود. ✅
۱۳. استفاده از بذر اصلاح‌شده همیشه خطرناک است. ❌
۱۴. کشاورزی ارگانیک محصولاتی سالم‌تر تولید می‌کند. ✅
۱۵. همه آفات برای محصولات خطرناک‌اند. ❌
۱۶. آبزی‌پروری بخشی از علم کشاورزی است. ✅
۱۷. فناوری در کشاورزی مدرن نقش کلیدی دارد. ✅
۱۸. برداشت محصولات نیاز به زمان و دقت دارد. ✅
۱۹. همه کودها از مواد طبیعی تهیه می‌شوند. ❌
۲۰. کشاورزی پایدار به نسل‌های آینده نیز فکر می‌کند. ✅

______________________________________________________________________________________________________

درس

✅ 20 پرسش چهارگزینه‌ای از علم کشاورزی

۱. کدام‌یک از موارد زیر نوعی روش آبیاری است؟
A) تلقیح
B) کمپوست
C) آبیاری قطره‌ای ✅
D) تناوب زراعی

۲. هدف از تناوب زراعی چیست؟
A) افزایش بیماری گیاهان
B) کاهش حاصل‌خیزی
C) حفظ سلامت خاک ✅
D) افزایش علف‌های هرزه

۳. کمپوست از چه چیزی ساخته می‌شود؟
A) مواد آلی تجزیه‌شده ✅
B) فلز
C) پلاستیک
D) ریگ و گل

۴. کدام‌یک به معنای "کشاورزی بدون مواد شیمیایی" است؟
A) کشاورزی صنعتی
B) کشاورزی ارگانیک ✅
C) کشاورزی مکانیزه
D) دامپروری

۵. در کشاورزی هوشمند اقلیمی چه چیزی در نظر گرفته می‌شود؟
A) مد و لباس
B) تغییرات اقلیمی ✅
C) ترافیک
D) صادرات

۶. گلخانه به چه منظور استفاده می‌شود؟
A) خشک کردن محصول
B) نگهداری از بذر
C) پرورش گیاه در شرایط کنترول‌شده ✅
D) نگهداری دام

۷. اصطلاح Livestock به چه معناست؟
A) محصولات زراعی
B) آفات
C) حیوانات اهلی ✅
D) ماشین‌آلات

۸. یکی از اهداف ترویج کشاورزی چیست؟
A) فروش کود
B) آموزش کشاورزان ✅
C) تغییر آب و هوا
D) تولید دارو

۹. آبیاری قطره‌ای به‌ویژه در کدام شرایط مفیدتر است؟
A) مناطق پرباران
B) زمین‌های شالیزاری
C) مناطق کم‌آب ✅
D) خاک سنگلاخی

۱۰. کدام‌یک روش حفاظت خاک است؟
A) آبیاری
B) تناوب زراعی ✅
C) چرخش دام
D) اصلاح بذر

۱۱. کود شیمیایی کدام اثر را دارد؟
A) کاهش رشد
B) بهبود بازده ✅
C) افزایش آفات
D) بی‌نیازی از آب

۱۲. بذرهای تراریخته چیست؟
A) بذرهای آلوده
B) بذرهای غیرزنده
C) بذرهای اصلاح‌شده ژنتیکی ✅
D) بذرهای وحشی

۱۳. هدف از بانک بذر چیست؟
A) فروش بذر
B) صادرات
C) حفظ تنوع گیاهی ✅
D) اصلاح ژنتیکی

۱۴. کشاورزی بوم‌شناختی بر چه چیزی تمرکز دارد؟
A) بهره‌وری سریع
B) استفاده از ماشین‌آلات
C) هماهنگی با طبیعت ✅
D) تولید کود

۱۵. کنترول آفات به چه دلیلی انجام می‌شود؟
A) افزایش آب
B) کاهش سود
C) جلوگیری از خسارت ✅
D) تولید بذر

۱۶. خاک سالم حاوی چه عناصری است؟
A) فلزات
B) آفت‌کش
C) مواد آلی و معدنی ✅
D) زغال‌سنگ

۱۷. کدام شاخه به تولید میوه و سبزی می‌پردازد؟
A) دامداری
B) باغداری ✅
C) مکانیزاسیون
D) زراعت

۱۸. کشاورزی مکانیزه شامل چیست؟
A) استفاده از دستان کشاورز
B) استفاده از ماشین‌آلات ✅
C) برداشت دستی
D) بذرپاشی طبیعی

۱۹. استفاده بیش از حد از کود شیمیایی چه اثری دارد؟
A) افزایش آفات
B) کاهش بهره‌وری
C) آلودگی خاک ✅
D) افزایش دام

۲۰. علم کشاورزی بیشتر به کدام موضوع می‌پردازد؟
A) پرورش ماهی
B) دامپروری
C) تولید محصولات کشاورزی ✅
D) جنگلداری

______________________________________________________________________________________________________

درس

میثاق‌های جهانی (International Covenants)

معلومات درباره میثاق‌های جهانی (International Covenants)

میثاق‌های جهانی (International Covenants) مجموعه‌ای از پیمان بین‌المللی استند که توسط سازمان ملل متحد یا دیگر نهادهای بین‌المللی تنظیم می‌شوند و هدف آن‌ها تعیین اصول، حقوق و وظایف مشترک کشورها در زمینه‌های مختلف است. این میثاق‌ها معمولاً در سطح حقوق بین‌الملل الزام‌آور استند و دولت‌هایی که آن را امضا و تصویب می‌کنند، پابند به رعایت آن می‌شوند.

دو میثاق مهم که به عنوان «میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر» شناخته می‌شوند:

1. میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی
International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR)

o تصویب: 1966، اجرا از 1976

o شامل حق آزادی بیان، آزادی مذهب، حق حیات، حق محاکمه عادلانه، و حق مشارکت سیاسی.

2. میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی
International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights (ICESCR)

o تصویب: 1966، اجرا از 1976

o شامل حق کار، آموزش، بهداشت، امنیت اجتماعی و حق داشتن سطح زندگی مناسب.

علاوه بر این‌ها، میثاق‌های جهانی در حوزه‌های دیگر هم وجود دارند، مثل:

  • میثاق حقوق کودک (Convention on the Rights of the Child)

  • میثاق رفع هرگونه تبعیض نژادی (International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination)

  • میثاق رفع تبعیض علیه زنان (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women)

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس

کلیدواژه ها با اصطلاح انگلیسی و تفسیر فارس

1

International Covenant

میثاق بین‌المللی

توافق الزام‌آور بین کشورها.

2

Treaty

معاهده

سند رسمی که بین دو یا چند دولت امضا می‌شود.

3

Ratification

تصویب

تأیید رسمی یک پیمان توسط کشور.

4

Obligation

تعهد

مسئولیت قانونی یا اخلاقی برای انجام کاری.

5

Human Rights

حقوق بشر

حقوق ذاتی که همه انسان‌ها دارند.

6

Civil Rights

حقوق مدنی

حقوقی که آزادی‌های فردی را تضمین می‌کند.

7

Political Rights

حقوق سیاسی

حق مشارکت در امور حکومتی.

8

Economic Rights

حقوق اقتصادی

حقوق مرتبط با کار، درآمد و دارایی.

9

Social Rights

حقوق اجتماعی

حقوقی مثل بهداشت، آموزش و مسکن.

10

Cultural Rights

حقوق فرهنگی

حق مشارکت در فرهنگ و بهره‌مندی از میراث فرهنگی.

11

State Party

کشور عضو

کشوری که به یک پیمان پیوسته است.

12

Monitoring Body

نهاد نظارتی

سازمانی که بر اجرای یک میثاق نظارت دارد.

13

UN General Assembly

مجمع عمومی سازمان ملل

نهاد تصمیم‌گیر سازمان ملل.

14

Compliance

پایبندی

رعایت قوانین و تعهدات.

15

Violation

نقض

شکستن یا نادیده گرفتن یک قانون یا تعهد.

16

Enforcement

اجرای قانون

اقداماتی برای اطمینان از رعایت پیمان.

17

Signatory State

کشور امضاکننده

کشوری که معاهده را امضا کرده اما شاید تصویب نکرده باشد.

18

Protocol

پروتکل

سند تکمیلی برای یک معاهده.

19

Universal Declaration of Human Rights

اعلامیه جهانی حقوق بشر

سند غیرالزام‌آور اما بنیادین در حقوق بشر.

20

Jurisdiction

صلاحیت قضایی

اختیار قانونی یک دادگاه یا کشور.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس

جمله درست و نادرست درباره میثاق‌های جهانی

(✅ = درست، ❌ = نادرست)

1. میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی در سال ۱۹۶۶ تصویب شده است. ✅

2. میثاق‌های جهانی الزام‌آور نیستند و فقط توصیه‌ای هستند. ❌

3. کشورها برای اجرای میثاق‌های جهانی باید آن‌ها را تصویب کنند. ✅

4. میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شامل حق آموزش است. ✅

5. هر کشوری بدون تصویب می‌تواند ملزم به اجرای میثاق‌ها باشد. ❌

6. نقض میثاق‌های جهانی می‌تواند باعث محکومیت بین‌المللی شود. ✅

7. پروتوکل‌ها همیشه مستقل از پیمان اصلی هستند. ❌

8. اعلامیه جهانی حقوق بشر یک میثاق الزام‌آور است. ❌

9. میثاق رفع تبعیض علیه زنان بخشی از میثاق‌های جهانی است. ✅

10. کشور عضو به کشوری گفته می‌شود که پیمان را امضا و تصویب کرده است. ✅

11. نهاد نظارتی مسئولیت تدوین پیمان را دارد. ❌

12. میثاق‌ها می‌توانند حقوق فرهنگی را هم شامل شوند. ✅

13. همه کشورهای جهان عضو میثاق‌های حقوق بشر هستند. ❌

14. تصویب یک میثاق نیاز به تأیید پارلمان کشور دارد. ✅

15. برخی میثاق‌ها دارای پروتوکل اختیاری هستند. ✅

16. میثاق‌های جهانی همیشه توسط شورای امنیت سازمان ملل تصویب می‌شوند. ❌

17. میثاق حقوق کودک در سال 1989 به تصویب رسید. ✅

18. پایبندی به میثاق‌ها به طور دوره‌ای ارزیابی می‌شود. ✅

19. فقط کشورهای دموکرات می‌توانند به میثاق‌ها بپیوندند. ❌

20. میثاق‌ها بخشی از حقوق بین‌الملل عمومی هستند. ✅

درس

سوال چهارگزینه‌ای درباره میثاق‌های جهانی

۱. میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی در چه سالی تصویب شد؟
الف) ۱۹۴۸
ب) ۱۹۵۶
ج) ۱۹۶۶ ✅
د) ۱۹۷۶

۲. کدام یک از موارد زیر جزو میثاق‌های حقوق بشر است؟
الف) میثاق حقوق دریایی
ب) میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ✅
ج) معاهده ورسای
د) کنوانسیون وین

۳. برای الزام‌آور شدن یک میثاق در یک کشور چه کاری لازم است؟
الف) امضا
ب) تصویب ✅
ج) تأیید شفاهی
د) ثبت در سازمان ملل

۴. حق آزادی بیان در کدام میثاق آمده است؟
الف) میثاق حقوق کودک
ب) میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی ✅
ج) میثاق محیط زیست
د) میثاق رفع تبعیض علیه زنان

۵. کدام یک نهاد تصمیم‌گیر در تصویب معاهدات بین‌المللی است؟
الف) مجمع عمومی سازمان ملل ✅
ب) کمیته بین‌المللی المپیک
ج) بانک جهانی
د) دادگاه بین‌المللی کیفری

۶. اصطلاح «State Party» به چه معناست؟
الف) حزب سیاسی بین‌المللی
ب) کشور عضو یک پیمان ✅
ج) کمیته امضا کننده
د) نماینده سازمان ملل

۷. کدام یک از این موارد «حقوق فرهنگی» محسوب می‌شود؟
الف) حق رأی
ب) حق استفاده از زبان مادری ✅
ج) حق محاکمه عادلانه
د) حق کار

۸. «Ratification» به چه معناست؟
الف) ثبت یک معاهده
ب) تصویب رسمی پیمان ✅
ج) امضای اولیه معاهده
د) لغوپیمان

۹. کدام میثاق در سال ۱۹۸۹ تصویب شد؟
الف) میثاق حقوق کودک ✅
ب) میثاق حقوق کارگران مهاجر
ج) میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی
د) میثاق رفع تبعیض نژادی

۱۰. اعلامیه جهانی حقوق بشر در چه سالی تصویب شد؟
الف) ۱۹۴۵
ب) ۱۹۴۸ ✅
ج) ۱۹۵0
د) ۱۹۶۰

۱۱. پروتوکل اختیاری چه نقشی دارد؟
الف) سندی برای لغو معاهده
ب) سند تکمیلی برای تقویت معاهده ✅
ج) جایگزین پیمان
د) معاهده جدید

۱۲. «Obligation» در حقوق بین‌الملل به چه معناست؟
الف) حق قانونی
ب) تعهد ✅
ج) نقض
د) تصویب

۱۳. کدام یک از موارد زیر نقض میثاق‌های جهانی محسوب می‌شود؟
الف) آموزش رایگان
ب) شکنجه زندانیان ✅
ج) آزادی رسانه‌ها
د) برگزاری انتخابات

۱۴. «Monitoring Body» چه کار می‌کند؟
الف) تهیه گزارش‌های اقتصادی
ب) نظارت بر اجرای معاهده ✅
ج) تدوین پیمان جدید
د) امضای معاهده

۱۵. حق آموزش در کدام میثاق آمده است؟
الف) میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ✅
ب) میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی
ج) اعلامیه جهانی حقوق بشر
د) پروتوکل اختیاری

۱۶. کدام نهاد مسئول اجرای قوانین بین‌المللی است؟
الف) شورای امنیت
ب) دادگاه بین‌المللی کیفری ✅
ج) کمیته بین‌المللی صلیب سرخ
د) بانک جهانی

۱۷. «Violation» در حقوق بین‌الملل به چه معناست؟
الف) تصویب
ب) امضا
ج) نقض ✅
د) پایبندی

۱۸. میثاق رفع تبعیض علیه زنان در چه سالی تصویب شد؟
الف) ۱۹۷۵
ب) ۱۹۷۹ ✅
ج) ۱۹۸۵
د) ۱۹۹۰

۱۹. کدام یک از این موارد جزء حقوق مدنی است؟
الف) حق آزادی بیان ✅
ب) حق مرخصی با حقوق
ج) حق بهداشت
د) حق آموزش

۲۰. «Jurisdiction» به چه معناست؟
الف) تعهد
ب) صلاحیت قضایی ✅
ج) نقض قانون
د) معاهد
ه

درس

سیمینارعلمی و گفتمان آزاد در مسیر آزادی فکر و بیان

موضوع:

تمرین مباحثه و گفتمان آزاد , جدل منطقی , مخالفت و موافقت , رأی زنی , جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات:

پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.