دانشکده ژورنالیزم (مبادی ژورنالیزم برای صنف اول)

سنگر گزارشگران آزادیخواه

درس های دانشکده ژورنالیزم (مبادی ژورنالیزم برای صنف اول)

_______________________________________________________

مبادی ژورنالیزم Basics of Journalism

ژورنالیزم چیست؟ ?What is Journalism

ژورنالیزم هنر رسانه یی است و یک ژورنالیست, به معنی کامل کلمه, یک هنرمند تمام عیار رسانه یی است. در زبان پارسی میانه یعنی پهلوی ساسانی, هنر به معنی دانش آمده است, پس یک ژورنالیست یک دانشمند هم میتواند به شمار بیاید.

Journalism is the art of media, and a journalist, in the full sense of the word, is a consummate media artist. In Middle Persian (Sasanian language), the term "art" meant "knowledge," and an artist was considered a scholar. Therefore, a journalist can be regarded as a scholarly artist.
____________________________________________________________________________

درس یک:

بصورت فشرده Summary of the first lesson

ژورنالیزم journalism (روزنامه‌نگاری) هنر رسانه یی است وژورنالیست به معنی کامل کلمه یک هنرمند تمام عیار رسانه یی است وبه عبارت دیگر هنر ژورنالیزم یک فرایند گرد‌آوری، بررسی، نگارش، و انتشار اخبار، اطلاعات و گزارش‌های رویدادهای جاری است. هدف اصلی ژورنالیزم اطلاع‌رسانی به مردم و ارائه‌ی حقایق به شکلی قابل فهم و بی‌طرفانه است. ژورنالیست‌ها معمولاً با پژوهش و بررسی دقیق، اطلاعات را از منابع مختلف به دست می‌آورند و آن را به صورت مقالات، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها و دیگر اشکال رسانه‌ای مانند اخبار تلویزیونی، رادیویی، آنلاین و چاپی منتشر می‌کنند.

ژورنالیزم نقش مهمی در آگاه‌سازی عمومی، نظارت بر قدرت و دفاع از آزادی بیان دارد. این حرفه می‌تواند شامل طیف گسترده‌ای از موضوعات مانند سیاست، اقتصاد، فرهنگ، علم، محیط زیست و حقوق بشر باشد.

برخی اصول مهم ژورنالیزم شامل صداقت، بی‌طرفی، دقت، و اخلاق حرفه‌ای است.

این حرفه به‌طور سنتی از طریق رسانه‌های مختلف مانند روزنامه‌ها، رادیو، تلویزیون و اخیراً با رشد اینترنت، از طریق رسانه‌های دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی صورت می‌گیرد. هدف اصلی ژورنالیزم اطلاع‌رسانی به مردم و کمک به آگاهی‌بخشی عمومی دربارهٔ رویدادهای جاری، مسائل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و سایر حوزه‌های مرتبط با جامعه است.

در حکومت‌های غیردموکرات، ژورنالیزم با چالش‌ها و محدودیت‌های بسیار جدی مواجه است. این نوع حکومت‌ها به دلیل ساختارهای استبدادی و تمرکز قدرت، تمایل دارند که رسانه‌ها و ژورنالیست‌ها را تحت کنترل خود درآورند و از ابزارهای مختلفی برای سرکوب آزادی مطبوعات و بیان استفاده می‌کنند. در دروس آینده, به تشریح وضعیت ژورنالیزم در حکومت‌های غیردموکرات و چالش‌هایی که با آن روبه‌رو است، می‌پردازیم.

______________________________________________________________________________________________________

درس 2

کلید واژه های بیاد داشتنی Memorable Keywords

1. سرآغاز (Lead): نخستین جمله یک خبر یا گزارش یا مصاحبه که مهم‌ترین اطلاعات جالب را نشان می‌دهد.

2. سرخط (Headline)عنوان اصلی یک خبر یا گزارش.

3. عنوان کوچک (Subhead): زیرعنوانی که به توضیح بیشتر عنوان می‌پردازد.

4. جمله (Paragraph): بخش‌های کوچکی از متن که شامل یک ایده اصلی هستند.

5. بدنه (Body): متن اصلی خبر یا گزارش پس از سرآغاز.

6. خبر فوری (Breaking News): خبری که به تازگی اتفاق افتاده و فوراً منتشر می‌شود.

7. خبر تکمیلی (Follow-up): خبری که ادامه یا به‌روزرسانی یک خبر قبلی است.

8. مصاحبه (Interview): گفتگوی روزنامه‌نگار با شخصی برای جمع‌آوری اطلاعات.

9. عکس‌نوشت (Caption): توضیح کوتاهی که زیر عکس‌ها قرار می‌گیرد.

10. نقل (Copy): متن نوشته شده برای انتشار.

______________________________________________________________________________________________________

درس 3

پرسش ها , پاسخ ها و گفتنی ها

1.کدامیک از موارد زیر به‌عنوان یک شاخه تخصصی در ژورنالیزم شناخته می‌شود؟

الف) ژورنالیزم تحقیقی
ب) ژورنالیزم هنری
ج) ژورنالیزم محیط زیست
د) همه موارد ✅

.2 در ژورنالیزم تحقیقی، کدام مهارت بیشتر مورد نیاز است؟

الف) توانایی نوشتن داستان‌های تخیلی
ب) تحلیل داده‌ها و مدارک ✅
ج) مصاحبه با هنرمندان
د) تولید ویدیوهای تبلیغاتی

. 3یک خبرنگار چگونه می‌تواند اعتبار خود را حفظ کند؟

الف) انتشار سریع بدون تحقیق
ب) ارائه اطلاعات دقیق و مبتنی بر شواهد ✅
ج) حمایت از گروه‌های سیاسی
د) انتشار اطلاعات نادرست

.4 کدامیک از رسانه‌ها اولین رسانه‌ی خبری در تاریخ بشر بود؟

الف) اینترنت
ب) روزنامه چاپی ✅
ج) تلویزیون
د) رادیو

. 5کدام رسانه بیشترین تأثیر را بر گسترش ژورنالیزم داشته است؟

الف) رادیو
ب) اینترنت ✅
ج) تلویزیون
د) روزنامه‌های محلی

. 6کدامیک از چالش‌های ژورنالیزم دیجیتال است؟

الف) افزایش سرعت انتقال اخبار
ب) عدم دسترسی به منابع
ج) گسترش اخبار نادرست و اطلاعات ناپایدار ✅
د) کاهش تعامل با مخاطبان

. 7ژورنالیزم مشارکتی چیست؟

الف) تهیه گزارش توسط خبرنگاران حرفه‌ای
ب) مشارکت خبرنگاران و مخاطبان در تهیه و انتشار اخبار ✅
ج) نوشتن مقاله‌های تخصصی
د) تحلیل مسائل اقتصادی

. 8در ژورنالیزم رسانه‌ای، کدام یک از ابزارها برای انتقال سریع‌تر اطلاعات به کار می‌رود؟

الف) تلویزیون
ب) رادیو
ج) رسانه‌های اجتماعی ✅
د) کتاب‌های چاپی

. 9چرا ژورنالیزم برای یک جامعه دموکراتیک اهمیت دارد؟

الف) ایجاد محتوای سرگرم‌کننده
ب) نظارت بر قدرت و جلوگیری از سوءاستفاده ✅
ج) حمایت از یک جناح سیاسی
د) کاهش سطح آگاهی عمومی

.10 یکی از تفاوت‌های ژورنالیزم سنتی و ژورنالیزم دیجیتال چیست؟

الف) ژورنالیزم دیجیتال به سرعت و گستردگی بیشتری منتشر می‌شود ✅
ب) ژورنالیزم سنتی منابع بیشتری در اختیار دارد
ج) ژورنالیزم دیجیتال دقت کمتری دارد
د) ژورنالیزم سنتی برای مخاطبان کمتر جالب است

______________________________________________________________________________________________________

درس 7

پرسش ها , پاسخ ها وگفتنی ها

کدامیک از موارد زیر اصول اخلاقی ژورنالیزم نیست؟

الف) بی‌طرفی
ب) دقت و صحت
ج) تبلیغ و جانبداری از یک جناح ✅
د) احترام به حریم خصوصی افراد

2. یک خبرنگار چگونه می‌تواند از صحت اطلاعات منتشر شده مطمئن شود؟

الف) استفاده از شایعات
ب) اتکا به حدس و گمان
ج) تحقیق دقیق و استفاده از منابع معتبر ✅
د) مصاحبه با منابع نامشخص

3. ژورنالیست‌های ورزشی به چه موضوعاتی می‌پردازند؟

الف) تحلیل آثار هنری
ب) گزارش و تحلیل بازی‌های ورزشی ✅
ج) گزارش مسائل اقتصادی
د) بررسی فیلم‌های سینمایی

4. نقش ژورنالیزم فرهنگی چیست؟

الف) پوشش مسائل اقتصادی
ب) نقد و بررسی رویدادها و تولیدات هنری و فرهنگی ✅
ج) تحلیل مسائل اجتماعی
د) گزارش اخبار سیاسی

5. چه زمانی ژورنالیست‌ها مجاز به انتشار اطلاعات شخصی افراد هستند؟

الف) زمانی که اطلاعات به صورت عمومی در دسترس است
ب) زمانی که منافع عمومی ایجاب می‌کند و اطلاعات به نفع جامعه است ✅
ج) در هر شرایطی
د) زمانی که اطلاعات حساس و خصوصی است

6. ژورنالیزم تحقیقی چه نوع مخاطبانی را هدف قرار می‌دهد؟

الف) افراد علاقه‌مند به ورزش
ب) کسانی که به مسائل سیاسی و اجتماعی عمیق علاقه‌مند هستند ✅
ج) مخاطبان هنری
د) کودکان و نوجوانان

7. کدامیک از رسانه‌ها برای انتشار سریع اخبار آنلاین استفاده می‌شود؟

الف) روزنامه‌های چاپی
ب) تلویزیون
ج) وب‌سایت‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی ✅
د) رادیو

8. ژورنالیست‌ها چگونه می‌توانند اعتماد مخاطبان خود را جلب کنند؟

الف) با انتشار شایعات
ب) با ارائه اطلاعات دقیق و قابل اعتماد ✅
ج) با جانبداری از یک گروه خاص
د) با نوشتن داستان‌های تخیلی

9. کدامیک از ویژگی‌های زیر برای یک ژورنالیست موفق ضروری است؟

الف) نوشتن سریع و بدون دقت
ب) تحقیق دقیق و ارائه اطلاعات درست ✅
ج) انتشار اخبار بی‌اساس
د) نوشتن داستان‌های طنز

10. یکی از مشکلات ژورنالیزم در دنیای دیجیتال چیست؟

الف) کاهش منابع خبری
ب) انتشار سریع اطلاعات نادرست و شایعات ✅
ج) عدم دسترسی به مخاطبان
د) کاهش تعداد خبرنگاران

______________________________________________________________________________________________________

درس 5

به صورت فشرده

ژورنالیزم چیست و ژورنالیست کیست؟!

تا هنوز که هنوز است, گاهگاهی باین پرسش برمی خوریم که معنی و مفهوم ژورنالیزم چیست و به کی ها میتوان ژورنالیست گفت؟

بیایید که پیش از ورود باین بحث, اندکی از سلسله مراتب کارهای رسانه یی بگوییم. هر رسانه که خواه دیداری, خواه شنوایی وخواه خواندنی باشد, دارای یک بنیانگزار یا رئیس, یک یا چند ویراستار یا مدیر در بخش های سرمقاله نویسی, ویراستاری مقاله هاو دیدگاه ها, ویراستاری مصاحبه های سیاسی, ورزشی, سینمایی ودیگرمصاحبه ها, ویراستاری گزارش ها, خبرنگاران یا گزارشگران, مدیران آگهی ها ودر بخش نشرات چاپی, مدیران توزیع برای مشترکان وتکفروشی, همه با همآهنگی همدیگر, کار وتلاش روزنامه نگاری را پیش میبرند تا رسانه های شان, نردبان پیشرفت ونوسازی وبازسازی را, بصورت دوامدار بپیماید, در غیر آن از نفس خواهد افتاد. باین میتوان ژورنالیزم پویا و پیشرونده گفت.

و اندر معنای ژورنالیست یا خبرنگار یا گزارشگر, به آن عده سرتیرهای میتوان گفت که اگر ایجاب نماید حتی خود شان را در خط اول خطر قرارمیدهند تا از رخدادهای جاری وچه بسا آتش زا , برای آگاهی کتله های بشری, تازه به تازه, گزارش های دیدنی یا شنیدنی یا خواندنی, تهیه نمایند واین کتله های بشری را در جریان همان رویدادها, قراربدهند و حتی با سروجان شان بازی میکنند و گاهی هم جان های شیرین شان در جریان تهیه گزارش, از دست میدهند.

گزارشگران, همیشه با خطرهای حتی جانی, روبرو اند, نه تنها در هنگام تهیه گزارش از جنگهای گرم, بلکه چون خبرنگار یک رسالت انسانی حقیقت گویی وافشا گری را به دوش میکشد, همینکه دست به افشا گری وحقیقت گویی میزند, از طرف حکومات استبدادی و ستمگر ومخالف آزادی بیان, ویا هم توسط عناصر فاسد و دزد و آدمکش ویا هم توسط داره های تروریستی و انتحاری وانفجاری, مورد هدف قرارمیگیرند و ترور می شوند که مثالهای زیاد آن در دوره حکومت کمونیستی, حکومت حامدکرزی واشرف غنی احمدزی و حکومت طالبان به صورت آشکارا و فراوان توسط منابع داخلی وبین المللی ثبت شده است.

______________________________________________________________________________________________________

درس 6

کلید واژه های بیاد داشتنی Memorable Keywords

1. منبع (Source): فرد، سازمان یا مدرکی که اطلاعات خبر از آن بدست آمده است.

2. دست‌اول (First-hand): اطلاعات یا گزارش‌هایی که به صورت مستقیم از محل رویداد تهیه شده‌اند.

3. دست‌دوم (Second-hand): اطلاعاتی که از منابع دیگر به دست می‌آیند.

4. دست‌کاری (Spin): ارائه اطلاعات به گونه‌ای که دیدگاه خاصی را تأیید کند.

5. ویرایش (Editing): فرایند بازبینی و اصلاح متن.

6. ویراستار (Editor): کسی که مسئول بررسی و اصلاح مقالات است.

7. گزارشگر (Reporter): کسی که اخبار و رویدادها را گزارش می‌کند.

8. خبرنگار (Correspondent): روزنامه‌نگاری که در محل‌های مختلف برای پوشش اخبار کار می‌کند.

9. پرسش‌های خبری (News Questions): سوالاتی مانند چه؟ کی؟ کجا؟ چرا؟ که برای تهیه گزارش ها استفاده می‌شود.

10. بیانیه مطبوعاتی (Press Release): اطلاعات رسمی که توسط حکومات یا سازمان‌ها به رسانه‌ها داده می‌شود.

______________________________________________________________________________________________________

درس 9

بصورت فشرده

ژورنالیزم بحیث یک هنر ودانش پیشرونده

نخست از ترکیب یا عناصر یک گزارش یا خبر بگوییم:

در ترکیب یا تشکیل دهنده عناصر یک گزارش یا خبر، پایه های شناخت ترکیب یاعناصر خبر, این ها است که به آن به نام سه (ک) و سه (چ) گفته میشود، چونکه یک گزارشگر یا خبرنگار, یک پرسشگر ویا جستجوگر هدفمند وپرتلاش است, باین معنی :

1 - که؟ who?

2 - کجا؟where?

3- کی؟ when?

4 - چه؟what?

5 - چرا؟why?

6 - چگونه؟how?

نخستین روزنامه کشور که در چاپخانه سنگی در دوران امیر شیرعلی خان پادشاه خراسان درسال 1873 فرنگی درکابل به سردبیری عبدالعلی کابلی, به چاپ رسید, (شمس النهار) نام داشت.

برای نخستین بار, بخش روزنامه نگاری و یا ژورنالیزم در دانشکده ادبیات وعلوم بشری دانشگاه کابل در سال 1341 خورشیدی ، به همکاری ایالات متحده آمریکا تأسیس شد.

نخستین ژورنالیست و یا روزنامه نگار کارشناس در رشته ژورنالیزم , فرهنگ سالار استاد صباح الدین کشککی بود که در سال 1335 خورشیدی ( 1956 فرنگی)، به دانشگاه مشیگان آمریکا جهت آموزش روزنامه نگاری فرستاده شد و در سال 1339 خورشیدی ( 1960 فرنگی)، موفقانه به وطن برگشت که استاد صباح الدین کشککی به حیث آمر بخش ژورنالیزم دانشکده ادبیات وعلوم بشری برگزیده شد.

درس 18

کلید واژه های بیاد داشتنی :

1. صفحه اصلی (Front Page): صفحه اول روزنامه یا ویب سایت خبری که مهم‌ترین اخبار را نمایش می‌دهد.

2. سند معتبر (Documentary Evidence): مدارکی که صحت یک گزارش یا ادعا را تأیید می‌کند.

3. پوشش جهانی (Global Coverage): خبری که تمام دنیا یا چندین کشور را در برمی‌گیرد.

4. کنفرانس خبری (Press Conference): جلسه‌ای که در آن اطلاعات به صورت مستقیم به رسانه‌ها ارائه می‌شود.

5. نشر اشتباه (Misprint): خطای چاپی در یک مقاله یا خبر.

6. کاپی‌رایتینگ (Copywriting): نوشتن متن‌های تبلیغاتی یا بازاریابی.

7. خاطره‌نگاری (Memoir): نوشته‌هایی که بر اساس تجربیات شخصی نویسنده تهیه می‌شوند.

8 . مشروعیت (Legitimacy): اعتبار یا صحت یک خبر یا منبع.

9 . پوشش بومی (Local Coverage): خبری که به رویدادهای منطقه‌ای یا محلی می‌پردازد.

10 . روایت (Narrative): داستان یا شیوه‌ای که یک خبر یا مقاله نوشته می‌شود.

______________________________________________________________________________________________________

درس 17

بصورت فشرده

تاریخچه ژورنالیزم
ژورنالیزم به معنای امروزی، با اختراع چاپ در قرن ۱۵ فرنگی توسط یوهانس گوتنبرگ و توسعه مطبوعات به عنوان یک رسانه ارتباطی آغاز شد. با گذشت زمان و پیشرفت فناوری، روزنامه‌نگاری از مطبوعات چاپی به رسانه‌های الکترونیکی مانند رادیو، تلویزیون و سپس به فضای دیجیتال و اینترنت گسترش یافت. امروزه خبرگزاری‌ها و شبکه‌های خبری آنلاین نقش برجسته‌ای در اطلاع‌رسانی ایفا می‌کنند.
انواع ژورنالیزم
ژورنالیزم در شاخه‌های مختلفی فعالیت می‌کند که هرکدام دارای ویژگی‌ها و روش‌های خاص خود هستند:
· ژورنالیزم خبری: این نوع از ژورنالیزم روی گزارش رویدادها و اخبار روز تمرکز دارد. هدف این نوع گزارش‌دهی انتقال اطلاعات به‌موقع و دقیق است.
· ژورنالیزم تحقیقی: در این نوع، خبرنگار به عمق مسائل و مشکلات ریشه‌ای در جامعه می‌پردازد و اغلب به کشف فساد یا خلاف‌کاری‌های پنهان کمک می‌کند. ژورنالیزم تحقیقی نیازمند زمان و منابع بیشتر برای بررسی و تحقیق دقیق است.
· ژورنالیزم تحلیلی: در ژورنالیزم تحلیلی، خبرنگار به تحلیل رویدادها و ارائه‌ی تفاسیر و دیدگاه‌های متفاوت می‌پردازد تا مخاطب را در درک بهتر مسائل یاری دهد.
· ژورنالیزم شهروندی: این نوع ژورنالیزم در عصر دیجیتال بسیار رایج شده است و به مردم عادی این امکان را می‌دهد که از طریق رسانه‌های اجتماعی و ویب‌سایت‌ها اخبار و اطلاعات را منتشر کنند.
· ژورنالیزم هنری و فرهنگی: شامل گزارش‌ها و نقدهای مرتبط با هنر، سینما، موسیقی، تئاتر، ادبیات و دیگر شاخه‌های فرهنگی است.
اصول اخلاقی ژورنالیزم
ژورنالیست‌ها به مجموعه‌ای از اصول اخلاقی پایبند هستند که تضمین‌کننده صحت و شفافیت اطلاعاتی است که به مردم ارائه می‌دهند. برخی از مهم‌ترین اصول اخلاقی ژورنالیزم عبارت‌اند از:
· صداقت و دقت: خبرنگاران باید اطمینان حاصل کنند که اطلاعات ارائه‌شده دقیق و صحیح است و هیچ گونه اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده‌ای منتشر نمی‌شود.
· بی‌طرفی: یکی از اصول مهم ژورنالیزم بی‌طرفی است، به این معنا که خبرنگار باید بدون تعصب یا جانبداری از دیدگاه خاص، حقایق را ارائه دهد.
· شفافیت منابع: خبرنگاران باید منابع اطلاعات خود را مشخص کنند و در صورت امکان، اطلاعات را از منابع معتبر و قابل اعتماد به دست آورند.
· حفظ حریم خصوصی: در بسیاری از موارد، خبرنگاران با اطلاعات شخصی افراد سر و کار دارند و باید از انتشار اطلاعات حساس و نقض حریم خصوصی خودداری کنند.

· _______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس 19

پرسش ها , پاسخ ها و مباحثه صنفی Questions, answers and class discussion

1. کدامیک از موارد زیر وظیفه اصلی ژورنالیست‌ها است؟

الف) نوشتن داستان‌های تخیلی
ب) اطلاع‌رسانی و گزارش دقیق ✅
ج) تبلیغ محصولات
د) تولید برنامه‌های سرگرم‌کننده

2. در ژورنالیزم تحقیقی، کدامیک از مهارت‌ها بسیار حیاتی است؟

الف) نوشتن خلاق
ب) توانایی تحلیل اطلاعات و داده‌ها ✅
ج) تولید محتوای تبلیغاتی
د) هنر طراحی گرافیک

3. ژورنالیزم جهانی چه معنایی دارد؟

الف) گزارش رویدادهای محلی
ب) پوشش رویدادها و مسائل بین‌المللی ✅
ج) گزارش اخبار یک کشور
د) تبلیغ برندهای جهانی

4. تفاوت ژورنالیزم علمی با سایر شاخه‌های ژورنالیزم چیست؟

الف) ارائه اخبار سیاسی
ب) توضیح و تحلیل مسائل علمی و تکنولوژیکی ✅
ج) گزارش رویدادهای ورزشی
د) نوشتن داستان‌های فرهنگی

5. ژورنالیست‌ها چگونه می‌توانند از برخورداری از اطلاعات صحیح اطمینان حاصل کنند؟

الف) اتکا به شایعات
ب) بررسی چند منبع معتبر و انجام تحقیقات دقیق ✅
ج) دریافت اطلاعات از شبکه‌های اجتماعی
د) انتشار سریع اطلاعات بدون تحقیق

6. چرا ژورنالیزم ورزشی برای مخاطبان اهمیت دارد؟

الف) به دلیل جذابیت ورزشی و تحلیل‌های فنی ✅
ب) به دلیل تبلیغات محصولات
ج) به دلیل تاثیرات سیاسی
د) به دلیل محتوای هنری

7. کدامیک از رسانه‌ها برای ژورنالیزم سریع و آنلاین مناسب‌تر است؟

الف) تلویزیون
ب) روزنامه‌های چاپی
ج) رسانه‌های اجتماعی ✅
د) کتاب

8. کدامیک از موارد زیر بخشی از اصول اخلاقی ژورنالیزم نیست؟

الف) صداقت
ب) رعایت حقوق مخاطب
ج) جانبداری از یک جناح سیاسی ✅
د) احترام به حریم خصوصی

9. ژورنالیست‌های حوزه سلامت به چه موضوعاتی می‌پردازند؟

الف) اخبار هنری
ب) مسائل مربوط به بهداشت عمومی و تحقیقات علمی پزشکی ✅
ج) گزارش‌های اقتصادی
د) رویدادهای ورزشی

10. چه زمانی یک خبرنگار مجاز به افشای منابع اطلاعات خود نیست؟

الف) زمانی که منبع اطلاعات خصوصی است و نیاز به حفاظت دارد✅
ب) زمانی که اطلاعات عمومی است
ج) زمانی که اطلاعات سیاسی است
د) زمانی که اطلاعات به‌روز نیست

______________________________________________________________________________________________________

درس 21

بصورت فشرده

سخنرانی

سخنرانی بدون عواطف انسانی، شبیه تابلویی یک ‌رنگ است. هرچند اجزای تصویر به درستی ترسیم شده باشند، اما فاقد آن درخشش و عمقی است که عواطف انسانی به همراه می‌آورد.

عواطف انسانی به ما کمک می‌کنند تا:

1ـ با مخاطب ارتباط عمیق‌تری برقرار کنیم: هنگامی که عواطف انسانی خود را با صداقت به کار می‌گیریم، مخاطب می‌تواند با ما همگونه پنداری کرده و پیام ما را در سطح عمیق‌تری درک کند.

2. پیام خود را باورپذیرتر کنیم: کلمات همراه با احساس، به‌مراتب قابل باورتر از کلمات سرد و بی‌روح هستند. مخاطب متوجه می‌شود که ما نسبت به موضوعی که مطرح می‌کنیم، دغدغه و علاقه‌مندیم.

3. مخاطب را تحت تاثیر قرار دهیم: احساسات، محرک‌های قدرتمندی هستند. با استفاده از احساسات می‌توانیم بر روی مخاطب تأثیر بگذاریم، او را به تفکر وادار کنیم و حتی او را به انجام کاری ترغیب نماییم.

4.سخنرانی خود را جذاب‌تر کنیم: صحبت کردن با احساس، پویایی و انرژی را به کلام ما می‌بخشد. این باعث می‌شود تا مخاطب با اشتیاق بیشتری به صحبت‌های ما گوش دهد و کمتر دچار خستگی شود.

____________________________________________________________________________

درس 4

سیمینار وگفتمان آزاد

آزادی بیان Freedom of Express, Freedom of Speech

تمرین مباحثه, گفتمان, جدل منطقی, مخالفت و موافقت, رأی زنی, جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

______________________________________________________________________________________________________

درس 8

سیمینار وگفتمان آزاد

موضوع: سکولاریزم (Secularism): جنبشی که خواستار استقلال دین و دولت از همدیگر اند تا هرکدام به امور خود رسیدگی نمایند واز مداخله در امور یکدیگر دوری جویند.

______________________________________________________________________________________________________

استاد کشککی کار دولتی خود را از ریاست روزنامه انیس ورادیو کابل شروع کرده دست به بنیانگزاری روزنامه معتبر کاروان زد و در حکومت محمدموسی شفیق که آخرین نخست وزیر دهه قانون اساسی (1343-1352 خورشیدی) محمد ظاهرشاه پادشاه افغانستان بود,به وزارت اطلاعات وفرهنگ رسید که پس از پاگیری حکومت شورشی کمونیستی, مدت دوسال زندانی شد وپس از آزادی روانه دیار مهاجرت شده در پاکستان شورای ثقافتی جهاد افغانستان را تاسیس کرد .

کالبد شگافی ژورنالیزم

در اصطلاح روزانه, ژورنال در زبان فرانسه به معنای ثبت رویدادهای روز و یادداشت روزانه ودر انگلیسی به آن Diary یعنی دفترچه خاطرات گفته می شود که در برگیرنده رخداد های روزانه میباشد و همان بود که پسانها واژه ژورنال به هر نوع نشریه هم گفته شد.

باید گفته آید که ایزم: پسوند ایزم ( ism ) در زبان انگلیسی از (isme )- در فرانسه و آن از (ismus)- در لاتین و آن از (ismos) از زبان یونانی گرفته شده است و معنای آن: رأی، باور، روش, سبک, ایمان، مذهب، مکتب، آیین و گرایش است, بمانند:

اگزیستانسیالیزم (Existentialism): این ایزم بر اهمیت آزادی فردی و مسئولیت شخصی تأکید دارد و معمولاً به پرسش‌های مربوط به معنای زندگی و وجود انسان می‌پردازد.

پوست‌مدرنیزم (Postmodernism): جنبشی که به تشکیک در روایت‌های کلان و ارزش‌های مدرنیزم پرداخته و به اهمیت گوناگونی فرهنگی تأکید می‌کند.

رئالیزم (Realism): سبک هنری و ادبی که سعی دارد زندگی روزمره و رویدادهای اجتماعی را به شکل واقعی, دقیق و بدون اغراق به تصویر بکشد.

سوررئالیزم (Surrealism): جنبش هنری و ادبی که به دنبال نمایش ناخودآگاه ذهن و رویاها در آثار هنری است و اغلب از تصاویر غیرواقعی و غیرمنتظره استفاده می‌کند.

لیبرالیزم (Liberalism): فلسفه سیاسی که بر آزادی فردی، حقوق بشر و اقتصاد بازار آزاد تأکید دارد

فاشیزم (Fascism): ایدئولوژی سیاسی که دولت مرکزی قدرتمند و اقتدارگرایی را ترویج می‌کند و اغلب با ناسیونالیزم افراطی و حذف حقوق فردی همراه است.

سکولاریزم (Secularism): جنبشی که خواستار استقلال دین و دولت از همدیگر اند تا هرکدام به کارهای خودشان برسند وبه امور همدیگر مداخله نداشته باشند.

فمینیزم (Feminism): جنبش اجتماعی و فلسفی که به برابری حقوق زنان و مردان و رفع تبعیض‌های جنسیتی تأکید دارد.

پس ژورنالیزم یک دانشسرای هنری است و ژورنالیست یک هنرمند تمام عیار به شمار میرود. واما بسیاری ها, ژورنالیزم را یک مکتب, یک شغل, یک وظیفه, یک راه و روش, یک پیشه و یا هم, یک مسلک میدانند, مگر من, ژورنالیزم را یک درون مایه یا سکوی عشقی وآنهم عشق مستانه میدانم.

فشرده: ژورنالیزم یا روزنامه نگاری یا براه اندازی نشرات شنیداری, خواندنی ودیداری چیست؟ یک آیین عشق پاکباز و پاک سرشت و پاکنهاد است.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس 10

کلید واژه های بیادداشتنی

Memorable Keywords

. 1منابع ناشناس (Anonymous Sources): منابعی که هویت آن‌ها فاش نمی‌شود یعنی منابعی که گزارش را میدهند واطلاع رسانی میکنند, مگر نمی خواهند هویت شان فاش شود.

2. نقل قول مستقیم (Direct Quote): بیان دقیق گفته‌های شخصی در گزارش که اکثرا در میان ناخونک میآید.

3. نقل قول غیرمستقیم (Indirect Quote): خلاصه یا بازگویی صحبت‌های یک فرد که میتواند به همان معنی ومفهوم مگر با واژه های بهتری بیان شود.

4. هزینه‌برداری (Libel): انتشار اطلاعات نادرست که به شهرت فرد آسیب می‌زند ومسؤلیت آور است.

5. روزنامه‌نگاری تحقیقی (Investigative Journalism): نوعی از ژورنالیزم که در آن روزنامه‌نگار به بررسی ژرف موضوعات می‌پردازد.

6. اتاق خبر (Newsroom): دفتر کار روزنامه‌نگاران و ویراستاران.

7. سرمقاله (Editorial): مقالۀ نخستین که نظر و تحلیل شخصی یا گروهی یا ویراستاران ویاهم یک حزب یا حکومت ویا هم یک سازمان سیاسی, اجتماعی, فرهنگی وغیره را بیان می‌کند.

8. تجزیه‌وتحلیل (Analysis): بررسی و موشکافی دقیق موضوعات پیچیده.

9. شایعه‌پراگنی (Rumor-mongering): انتشار اخبار بدون تأیید صحت آن‌ها.

10. آگهی (Advertisement): محتواهایی که به منظور تبلیغ بازرگانی یا خدمات بازرگانی منتشر می‌شوند.

______________________________________________________________________________________________________

درس 11

پرسش ها, پاسخ ها و گفتنی ها:

Questions, answers and discussions

. 1کدامیک از بخش ‌های ژورنالیزم به افشای تخلفات و فساد اختصاص دارد؟

الف) ژورنالیزم خبری
ب) ژورنالیزم تحقیقی ✅
ج) ژورنالیزم فرهنگی
د) ژورنالیزم ورزشی

2. چرا تحقیق دقیق در ژورنالیزم ضروری است؟

الف) برای ایجاد شهرت
ب) برای جلب اعتماد مخاطبان و جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست ✅
ج) برای نوشتن مقالات بیشتر
د) برای افزایش فروش

3. کدامیک از این رسانه‌ها برای گسترش ژورنالیزم شهروندی مهم است؟

الف) رادیو
ب) وب‌سایت‌های خبری و رسانه‌های اجتماعی ✅
ج) تلویزیون
د) کتاب‌های چاپی

4. ژورنالیزم کدام بخش از زندگی اجتماعی را مورد توجه قرار نمی‌دهد؟

الف) سیاست
ب) ورزش
ج) علوم طبیعی ✅
د) فرهنگ

5. کدامیک از موارد زیر یک تهدید برای ژورنالیزم است؟

الف) آزادی بیان
ب) افزایش سرعت و دقت در گزارش‌ها
ج) انتشار اطلاعات نادرست و شایعات ✅
د) استفاده از منابع معتبر

6. ژورنالیست‌ها از چه ابزارهایی برای تحقیق استفاده می‌کنند؟

الف) جستجو در اینترنت و مصاحبه با منابع معتبر ✅
ب) استفاده از شایعات
ج) نوشتن بدون تحقیق
د) مصاحبه با منابع نامعلوم

7. در ژورنالیزم مدرن، کدام یک از ابزارهای زیر بیشترین اهمیت را دارد؟

الف) دستگاه فکس
ب) کمپیوتر و اینترنت ✅
ج) دستگاه تایپ
د) تلفون ثابت

8. کدامیک از موارد زیر از مهم‌ترین ویژگی‌های یک ژورنالیست خوب است؟

الف) توانایی انتشار سریع اخبار
ب) صداقت و دقت در گزارش‌دهی ✅
ج) حمایت از یک جناح خاص
د) استفاده از شایعات

9. نقش اصلی ژورنالیست‌ها در دنیای دیجیتال چیست؟

الف) ارائه تبلیغات
ب) ایجاد محتوای سرگرم‌کننده
ج) اطلاع‌رسانی دقیق و به موقع ✅
د) انتشار اطلاعات نادرست

10. چرا ژورنالیزم برای جامعه حیاتی است؟

الف) برای سرگرمی
ب) برای جلوگیری از فساد و نظارت بر قدرت ✅
ج) برای تبلیغ محصولات
د) برای کسب درآمد

______________________________________________________________________________________________________

درس 12

سیمینار وگفتمان آزاد

موضوع : فیمینیزم (Feminism): جنبش اجتماعی و فلسفی که به برابری حقوق زنان و مردان و رفع تبعیض‌های جنسیتی تأکید دارد.

______________________________________________________________________________________________________

درس 13

بصورت فشرده

ژورنالیزم بین المللی Global journalism

ژورنالیزم بین‌المللی به فعالیت‌های خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گفته می‌شود که از مرزهای ملی فراتر می‌رود و به مسائل، رویدادها، و موضوعات جهانی می‌پردازد بمانند (گزارشگران بدون مرز Reporters Without Borders ).

این نوع روزنامه‌نگاری تلاش می‌کند تا اخبار را به‌طور جامع و با در نظر گرفتن ابعاد جهانی تحلیل و ارائه کند. ژورنالیزم بین‌المللی نقشی کلیدی در آگاهی‌بخشی عمومی، تقویت دموکراسی، و ایجاد پل میان فرهنگ‌ها و جوامع مختلف ایفا می‌کند. این نوع روزنامه‌نگاری با استفاده از منابع جهانی، روایت‌های چندجانبه‌ای ارائه می‌دهد که درک عمیق‌تری از موضوعات پیچیده فراهم می‌کند.

ویژگی‌های ژورنالیزم بین‌المللی Characteristics of international journalism

1. تمرکز بر مسائل جهانی Focus on global issues : به موضوعاتی مانند تغییرات اقلیمی، حقوق بشر، مهاجرت، اقتصاد جهانی، جنگ و صلح، و فرهنگ‌های متنوع پرداخته می‌شود.

2. تبادل اطلاعات بین‌المللی Global information exchanges : خبرنگاران بین‌المللی اغلب با شبکه‌های خبری و منابع مختلف از سراسر جهان همکاری می‌کنند.

3. چندزبانه بودن Multi Languages: برای دسترسی به منابع و برقراری ارتباط با افراد و جوامع مختلف، آشنایی با چند زبان ضروری است.

4. دیدگاه بی‌طرفانه Unbiased point of view : ارائه اطلاعات بدون جانبداری از یک کشور یا گروه خاص اهمیت بالایی دارد.

5. استفاده از فناوری‌های مدرن Using modern technology : ابزارهای دیجیتال و پلاتفرم‌های آنلاین به خبرنگاران بین‌المللی کمک می‌کند تا سریع‌تر و دقیق‌تر گزارش دهند.

چالش‌های ژورنالیزم بین‌المللی Challenges of global journalism

· امنیت خبرنگارانReporters Safety : خطرات جسمی و روحی برای خبرنگارانی که در مناطق جنگی یا بحرانی کار می‌کنند.

· سانسور و محدودیت‌های قانونی Sensors and Legally Limitation : برخی کشورها دسترسی به اطلاعات یا گزارش‌دهی آزادانه را محدود می‌کنند.

· منابع مالی Financial resources : هزینه‌های بالای سفر، تحقیقات، و تولید محتوا ممکن است مشکل‌ساز شود.

نمونه‌های مشهور گزارشگاه های جهانی

1. بی‌بی‌سی جهانی (BBC World): یکی از معتبرترین منابع خبری با پوشش جهانی و همچنان یونایتدپرس United Press, آسوشیتدپرس Associated Press, فرانس پرس France press, ریوترز Reutersودیگران اند.

2. الجزیره Al Jazeera: شبکه‌ای که به خصوص در خاورمیانه تأثیرگذاری بالایی دارد.

3. نیویورک تایمزNew York Times: با تحلیل‌های عمیق و گزارش‌های جامع در مقیاس جهانی.

______________________________________________________________________________________________________

درس 14

کلید واژه های بیاد داشتنی

Memorable Keywords

1. تفسیر (Commentary): ارائه دیدگاه‌ها و نظرات در مورد یک موضوع.

2 . حق نشر (Copyright): حقوق قانونی نویسنده یا ناشر برای حفاظت از مطالب.

. 3 روزنامه‌نگاری شهروندی (Citizen Journalism): مشارکت مردم عادی در تهیه و انتشار اخبار.

4 . خبر شایعه (Gossip): اخباری که بیشتر بر روی زندگی شخصی افراد مشهور تمرکز دارد.

5 . سرچشمه خبر (News Source): مکان یا منبع یا فردی که خبر از آن نشأت می‌گیرد.

6 . آفلاین (Offline): محتوایی که در محیط غیراینترنتی منتشر می‌شود.

7 . آنلاین (Online): محتوایی که در فضای مجازی منتشر می‌شود.

8 . لینک (Link): پیوندی که کاربران را به صفحه یا منبع دیگر هدایت می‌کند.

.9 ویروسی (Viral): محتوایی که به سرعت در فضای مجازی منتشر و به اشتراک گذاشته می‌شود.

10گردش بازدیدکنندگان (Traffic): تعداد بازدیدکنندگانی که یک ویب سایت یا مقاله دریافت می‌کند.

______________________________________________________________________________________________________

درس 15

پرسش ها, پاسخ ها و گفتنی ها:

Questions, answers and discussions

1. کدامیک از موارد زیر به‌عنوان یک شاخه تخصصی در ژورنالیزم شناخته می‌شود؟

الف) ژورنالیزم تحقیقی
ب) ژورنالیزم هنری
ج) ژورنالیزم محیط زیست
د) همه موارد ✅

2. در ژورنالیزم تحقیقی، کدام مهارت بیشتر مورد نیاز است؟

3. یک خبرنگار چگونه می‌تواند اعتبار خود را حفظ کند؟

4. کدامیک از رسانه‌ها اولین رسانه‌ی خبری در تاریخ بشر بود؟

الف) اینترنت
ب) روزنامه چاپی ✅
ج) تلویزیون
د) رادیو

5. کدام رسانه بیشترین تأثیر را بر گسترش ژورنالیزم داشته است؟

الف) رادیو
ب) اینترنت ✅
ج) تلویزیون
د) روزنامه‌های محلی

6. کدامیک از چالش‌های ژورنالیزم دیجیتال است؟

7. ژورنالیزم مشارکتی چیست؟

8. در ژورنالیزم رسانه‌ای، کدام یک از ابزارها برای انتقال سریع‌تر اطلاعات به کار می‌رود؟

الف) تلویزیون
ب) رادیو
ج) رسانه‌های اجتماعی ✅
د) کتاب‌های چاپی

9. چرا ژورنالیزم برای یک جامعه دموکراتیک اهمیت دارد؟

10. یکی از تفاوت‌های ژورنالیزم سنتی و ژورنالیزم دیجیتال چیست؟

______________________________________________________________________________________________________

درس 16

سیمینار وگفتمان آزاد

موضوع: فاشیزم (Fascism): ایدئولوژی سیاسی که دولت مرکزی قدرتمند و اقتدارگرایی را ترویج می‌کند و اغلب با ناسیونالیزم افراطی و حذف حقوق دگراندیشان و دربند کشیدن آزادی های فردی همراه است.

______________________________________________________________________________________________________

درس 20

سیمینار علمی و گفتمان آزاد

موضوع: حق آموزش و کار برای دخترخانمها

1- در ادیان آسمانی

2- در فرهنگ آریایی

3- در اشعار بزرگان ادب خراسان زمین

4- در اعلامیه جهانی حقوق بشر

5- در یک جامعه مدنی

6- فرایند و نقشه راه برای برگشت این حق

تمرین مباحثه, گفتمان آزاد, جدل منطقی, مخالفت و موافقت, رأی زنی, جر و بحث , و تبادل افکار در چوکات پندار نیک, گفتار نیک و کردار نیک.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس 22

کلید واژه های بیاد ماندنی

Memorable Keywords of the World of Journalism

1 کلیک‌بیت (Clickbait): عنوان هایی که طراحی شده‌اند تا توجه کاربران را جلب کرده و آن‌ها را به کلیک بر روی لینک تشویق کنند.

2 تضاد منافع (Conflict of Interest): وضعیتی که در آن روزنامه‌نگار منافع شخصی دارد که می‌تواند بر بی‌طرفی گزارشش تأثیر بگذارد.

3 انتشار عقب‌نشسته (Delayed Publication): تصمیم برای تأخیر در انتشار یک خبر به دلیل حساسیت موضوع.

4 افکار عمومی (Public Opinion): دیدگاه‌ها و نگرش‌های عمومی نسبت به یک مسأله.

5 دروغ‌پراگنی (Fake News): انتشار اطلاعات نادرست یا گمراه‌کننده به صورت قصدی و عمدی.

6 پژوهش خبری (News Research): فرآیند جستجو و جمع‌آوری اطلاعات برای تهیه گزارش ها.

7بررسی واقعیت (Fact-checking): بررسی صحت اطلاعات و اظهارات موجود در گزارش‌ها.

8 انحصاری (Exclusive): خبر ویژه که تنها توسط یک رسانه منتشر می‌شود.

9 انتشار زنده (Live Coverage): پوشش خبری همزمان با وقوع رویداد.

10 تعصب (Bias): تمایل یا جانبداری شخصی در گزارش‌دهی که بر بی‌طرفی تأثیر می‌گذارد.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

درس 23

پرسش ها, پاسخ ها ومباحثه صنفی

1. نوشته تحلیلی شایعه (Hoax): خبری که قصدا وعمدا برای گمراه کردن مردم منتشر می‌شود.

2. رسانه اجتماعی (Social Media): پلتفورم‌های دیجیتال که برای انتشار محتوا و تعامل کاربران به کار می‌رود.

3. بازخورد (Feedback): نظرات یا واکنش‌هایی که خوانندگان یا بینندگان نسبت به محتوا دارند.

4. مقاله تخصصی (Feature Article): مقاله‌ای که به جزئیات و تحلیل عمیق یک موضوع خاص می‌پردازد.

5. ویژه‌برنامه (Special Program): برنامه‌ای که برای پوشش یک رویداد خاص یا مهم طراحی شده است.

6. ویدئوی خبری (News Video): ویدئویی که رویدادها و اخبار را به تصویر می‌کشد.

7. روزنامه زرد (Tabloid): نوعی روزنامه که بیشتر به اخبار جنجالی و شایعات می‌پردازد.

8. روزنامه‌نگاری دیجیتال (Digital Journalism): تولید و انتشار اخبار و مقالات در پلتفورم‌های دیجیتال.

9. تحلیلگر (Analyst): فردی که به تحلیل و تفسیر مسائل خبری و اجتماعی می‌پردازد.

10. خبر جعلی (Bogus News) (Fake News): خبری که از اساس دروغ است.

____________________________________________________________________________

درس 24

سیمینار علمی و گفتمان آزاد

موضوع: بحران های بشری بمانند جنگ, نسل کشی, فساد و دزدی های حکومتی و مافیایی, اشغالگری, تروریزم, آفت های طبیعی, حکومات خودکامه و استبدادی و مهاجرت های گروهی.

______________________________________________________________________________________________________